تحلیل فضایی زیرساخت های سبز با استفاده از اصول آمایش سرزمین (مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استاد تمام گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

تبیین موضوع: یکی از چالش­هایی که بسیاری از شهر­ها در نتیجۀ افزایش جمعیت و مصرف زمین، با آن مواجه­اند، از بین رفتن سیستم­ پشتیبان حیات یا شبکه­ی زیرساخت سبز است. حضور زیرساخت ­های سبز به اندازۀ زیرساخت­های مصنوع برای جوامع مدرن ضروری است و از دست رفتن آن­ها هزینه ­های پنهانی برای جامعه به دنبال دارد. از آنجا که زیرساخت­ها سبز ارائه دهنده خدمات اکولوژیک متعددی برای سکونتگاه­ ها هستند، امروزه اهمیت بسیاری دارند.
روش: در روش شناسی این پژوهش ابتدا به مطالعه و بررسی اسناد و مدارک علمی مرتبط با بنیان نظری و همچنین اسناد فرادست و همتراز و موضوعی منطقه مذکور پرداخته و سپس با استفاده از تصاویر ماهواره­ای از محصولات سری ماهواره­ای Cartosat-1/IRS-P5 در بازه زمانی 2008 تا 2015 به مطالعه زیرساخت ­سبز پرداخته شده است.
یافته‎ها: اصول و مراحل صحت تطبیقی مطالعات در حوزه طبقه بندی اراضی و ... جهت تأیید مراحل بکار رفته است، بعد از آن آشکار­سازی تغییرات با مدل، انجام شده است. در گام بعدی نیز مولفه­های آمایش سرزمین که شامل پراکنش فضایی، گسترش، همجواری و کفایت بوده­اند، با استفاده از تکنیک­ های آمار فضایی درمحیط ArcMap  مورد تحلیل قرار گرفته ­اند.
نتایج: نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که تغییرات و گسترش زیرساخت­ های سبز در بازه زمانی و مکانی مورد نظر از اصول آمایش سرزمین تبعیت نمی­ کند، و پراکنش فضایی نامتعادل، گسترش ناهمسو، سازگاری متوسط و کفایت نامطلوب را در زیرساخت­ های سبز نشان می­ دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی، آرام؛ پاشانژاد سیلاب، احسان؛ افتخاری، عبدالرضا رکن­الدین؛ پورطاهری، مهدی (1396). آمایش سرزمین در نظام برنامه­ریزی و مدیریت کشور. چاپ اول، تهران: انتشارات طحان.
شریف زادگان، محمد حسین؛ رضوی دهکردی، سید امیر (1389). ارزیابی فرآیند برنامه­ریزی آمایش سرزمین در ایران و راهکارهای بهبود آن. مجله علوم محیطی، 7 (4)، 87-100.
صرافی، مظفر (1390). دوره آمایش و توسعه سرزمین. معاونت برنامه­ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور مرکز تحول اداری و منابع انسانی، تهران.
مهندسین مشاور آمایش و توسعه البرز (1396). تهیه طرح برنامه توسعه گردشگری منطقه 22 تهران. تهران: مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهرداری تهران.
Ahern, J (2007). Green Infrastructure for Cities: The Spatial Dimension. In: Novotny, V. and Brown, P (Eds.) (2007) Cities for the Future Towards Integrated Sustainable Water and Landscape Management. IWA Publishing, London. P. 265-283.
Alberti, M., Marzluff, J.M (2007). Ecological resilience in urban ecosystems: Linking urban patterns to human and ecological functions. Urban Ecosystem. P. 241–265. doi:10.1023/B: UECO.0000044038. 90173.c6.
Alborz Development Consulting Engineers (2017). The Tourism Development Plan of District 22. Tehran Urban Research & Planning Center, Tehran municipality, Tehran, Iran.
Benedict, M.A., McMahon, E.T (2002). Green Infrastructure: Smart Conservation for the 21st Century. Renewable Resources Journal. Autumn Edition. pp.12-17.
Benedict, M.A., McMahon, E.T (2006). Green Infrastructure: Linking Landscapes and Communities.Island Press, Washington, DC, USA. https://doi.org/10.1007/s10980-006-9045-7.
Bierwagen, G., Battocchi, D., Simões, A., Stamness, A., Tallman, D (2007). The use of multiple electrochemical techniques to characterize Mg-rich primers for Al alloys, Prog. Org. Coat., Workshop on Application of Electrochemical Techniques to Organic Coatings, AETOC 2005. 59, pp.172–178. doi: 10.1016/j.porgcoat.2007.01.022.
Chang, Q., Li, S., Wang, Y., Wu, J., Xie, M (2012). Spatial process of green infrastructure changes associated with rapid urbanization in Shenzhen. China. Chinese.
Cullingworth, J. B., Nadin, V (2006). Town and Country Planning in the UK. 14th ed., London: Routledge.
Ecosystem and Human Health in Urban Areas, Using Green Infrastructure: A literature review, Landscape and Urban Planning. No.81, pp.167–178.
Edwards, P.N (2003). Infrastructure and modernity: force, time, and social organization in the history of sociotechnical systems in Thomas. P.B., Misa, J. & Feenberg, A. (Ed.), Modernity and Technology. Massachusetts: Massachusetts Institute of Technology.
European Council of Town Planners (2003). ectp good practice guide on planning for sustainable development. London: European Council of Town Planners.
Huseynov, E (2011). Planning of sustainable cities in view of green architecture, International Conference on Green Buildings and Sustainable Cities, Procedia Engineering 2, Available online at www.sciencedirect.com, pp:534–542.
Jim, C.Y., Chen, S.S (2003). Comprehensive greenspace planning based on landscape ecology principles in compact Nanjing city. China. Landscape and Urban Planning, Vol.65, No.3. pp.95-116. doi:10.1016/S0169-2046(02)00244-X.
Kattel, G. R., Elkadi, H., Meikle, H (2013). Developing a complementary framework for urban ecology, Urban Forestry and Urban Greening. 12(4): pp.498-508.
Liu, J., Taylor, W.W (2002). Coupling Landscape Ecology with natural resource management: Paradigm shifts and new approaches. In: Liu, J. & Taylor, WW. (Eds.) (2002). Integrating Landscape Ecology into Natural Resource Management. Cambridge Studies in Landscape Ecology Series, Cambridge University Press, Cambridge.
Lyke, J.C (2012). Plug-and-play satellites, IEEE Spectr. No.49, 36–42. doi: 10.1109 /MSPEC. 2012. 6247560.
MacFarlane, R., Davies, C., Roe, M (2005). Green Infrastructure and the City Regions. Discussion Paper, NECF, Dunston.
Marcucci, D.J., Jordan, L.M (2012). Benefits and Challenges of Linking Green Infrastructure and Highway Planning in the United States. Environ. Manage. 51, 182–197. doi:10.1007/s00267-012-9966-7.
Mell, I. C (2010). Green infrastructure: concepts, perceptions and its use in spatial planning, Landscape, (June), 290. Retrieved from  https://theses.ncl.ac.uk/dspace/bitstream/10443/914/1/Mell10.pdf.
Morphet, J., Tewdwr-Jones, M., Gallent, N., Hall, B., Spry, M., Howard, M (2007). Shaping and Delivering Tomorrow's Places Effective Practice in Spatial Planning.
Rasoolimanesh, M., Nurwati, B., Mastura, J (2011). City Development Strategies (CDS) and Sustainable Urbanization in Developing World. ASEAN Conference on Environment Behaviour Studies, Savoy Homann Bidakara Bandung Hotel, Bandung, Indonesia, 15-17 June 2011, Procedia - Social and Behavioral Sciences 36, Available online at www.sciencedirect.com, pp:623 – 631.
Sandstrom, U.G (2002). Green Infrastructure Planning in Urban Sweden, Plan Pract, Res. 17, 373–385. doi:10.1080/02697450216356
Seto, K.C., Fragkias, M (2005). Quantifying Spatiotemporal Patterns of Urban Land-use Change in Four Cities of China with Time Series Landscape Metrics. Landsc. Ecol. 20, 871–888. doi:10.1007/s10980-005-5238-8.
Stead, D., Meijers, E (2004). Policy integration in practice: some experiences of integrating transport, land-use planning and environmental policies in local government. in 2004 Berlin Conference on the Human Dimensions of Global Environmental Change: Greening of Policies-Interlinkages and Policy Integration, pp.1-13.
Walmsley, A (1995). Greenways and the making of the urban form, Landscape and Urban Planning. Vol.33, No.1-3, pp.81-127.
Weber, T. Sloan, A., Wolf, J (2006). Maryland’s Green Infrastructure Assessment: Development of a comprehensive approach to land conservation. Landscape and Urban Planning, Vol.77, No.1-2. pp.94-110.
Williams, R (2012). Paper presented at the Landscape Infrastructure Systems & Strategies for Contemporary Urbanization Piper Auditorium. Gund Hall, and 48 Quincy Street, Cambridge, MA. Available from: http://archinect.com/ lian/live-blog-rosalind-williams-infrastructure-of-lived-experience. Accessed 2014/09/04.