تحلیل شکاف ادراکی انسجام اجتماعی ساکنان در ساختمان های بلندمرتبه مناطق شمالی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

2 استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

3 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه‌ریزی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

10.22103/jusg.2025.2151

چکیده

مقدمه: ساختمان ­های بلند­مرتبه که نتیجه افزایش شهرنشینی و کمبود زمین مناسب است در دهه ­های اخیر رواج فراوانی داشته است. به­ گونه ­ای که رشد این ساختمان­ ها در کنار آثار مثبت، با محدودیت ­ها و تهدیدهایی مانند اجتماعی و فرهنگی مواجه هستند. با توجه به مسئله تحقیق، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی وضعیت زندگی اجتماعی و فرهنگی ساکنان ساختمان ­های بلندمرتبه در مناطق شمالی اصفهان (منطقه 7، 8، 10، 12 و 14)  می ­پردازد.
داده و روش: روش تحقیق از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی می­باشد. اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ­ای و میدانی (پرسش ­نامه شهروندان و متخصصین) جمع ­آوری شده است. جامعه آماری شامل ساکنان مناطق شمالی اصفهان (منطقه 7، 8، 10، 12 و 14) و همچنین متخصصین حوزۀ مربوطه (شهرداری و راه و شهرسازی) می ­باشد که به ­صورت تصادفی ساده از طریق نمونه­ گیری کوکران، 384 ساکن و همچنین از طریق روش دلفی 75 متخصص انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی تک­ نمونه ­ای، تحلیل عاملی و تکنیک ­های تصمیم ­گیری سوارا و ماباک و جهت نمایش بهتر وضعیت بلندمرتبه ­سازی در شاخص اجتماعی و فرهنگی، از توزیع فضایی هات اسپات، IDW و تحلیل خوشه ­ای در قالب GIS استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج حاصل از آزمون تی تک ­نمونه ­ای حاکی از آن است که میانگین تمامی شاخص ­ها از حد مبنای (3) پایین ­تر است. بنابراین وضعیت زندگی اجتماعی و فرهنگی ساکنین در وضعیت مطلوب نیست. نتایج حاصل از مدل ماباک حاکی از آن است که از نظر زندگی اجتماعی و فرهنگی ساختمان ­های بلند­مرتبه، منطقه هشت با مقدار 951/3- در رتبه اول، منطقه ده با مقدار 097/4- در رتبه دوم، منطقه هفت با مقدار 344/4- در رتبه سوم، منطقه دوازده با مقدار 435/4- در رتبه چهارم و نهایتاً منطقه چهارده با مقدار 825/4- در رتبه آخر قرار گرفته است.
نتیجه‌گیری: به­ طور کلی می ­توان نتیجه گرفت با ارتقاء کیفیت زندگی در ساختمان­ های بلند در مناطق شمالی شهر اصفهان می ­توان حس تعلق و سرزندگی در این ساختمان­ ها را بالا برد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


  1. اسمعیل­ نژاد، حسین. (1396). طراحی ساختمان تجاری، مسکونی بلندمرتبه با رویکرد تعاملات اجتماعی. پایان ­نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری، استاد راهنما: دکتر علیرضانوربخش، دانشگاه  آزاد اسلامی.

    اسمعیلی­ پور زنجانی، نسترن. (1392). تأثیرات بلندمرتبه­ سازی بر منظر شهری، نمونه: برج بین­ المللی تهران. اولین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط­زیست.

    انصاری، علی. (1397). طراحی مجتمع مسونی میان مرتبه در کرج با تأکید بر ارتقا کیفیت فضاهای عمومی همسایگی و تأثیر آن در بهبود روابط همسایگی. پایان ­نامه کارشناسی ارشد گروه معماری، استاد راهنما: دکتر مجتبی فرهمندیان، استاد مشاور: دکتر علی خیری، دانشگاه آزاد اسلامی.

    پوردیهیمی، شهرام. (1390 ). فرهنگ و خانه، خانه و محیط روستا. شماره 134.

    تقدیری، علیرضا؛ شیرازی، اسماعیل. (1394). اثرات ساختمان­ های بلندمرتبه بر ساکنین آن. کنفرانس سالانه پژوهش­ های معماری، شهرسازی و مدیریت شهری.

    حبیبی، آهون؛ خوش­نمای بهرامی، آرمین؛ دهقانی، صهیر؛ ایرجی، حمیدرضا. (1394). ارائه الگوها و راهکارهای بلندمرتبه ­سازی مطابق با معماری سبز. اولین همایش بین ­المللی و چهارمین همایش ملی عمران شهری، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.

    عظیمی ­آقداش، محمد. (1396). ضوابط بلندمرتبه سازی. انتشارات نوآور، تهران.

    کریمی­ مشاور، مهرداد؛ سجادزاده، حسن؛ تروشه، حسین. (1398). رابطه ارتفاع ساختمان­ های بلند با سلامت روان شهروندان، مطالعه موردی: مجتمع سعیدیه همدان. مطالعات شهری، شماره 33، صص 62-51.

    لطیف­ عقیلی، سیدکامبیز؛ میرکتولی، جعفر؛ جانبازقبادی، غلامرضا. (1400). تحلیل شاخص ­های عدالت فضایی در ساختمان ­های بلند مرتبه گرگان. آمایش محیط، 11 (40)، 132-119.

    محمدزاده ­سقطی، شادی؛ حق­لسان، مسعود. (1395). نگاهی بر نقش بلندمرتب ه­سازی در تحقق­ پذیری توسعه پایدار شهری. کنفرانس بین ­المللی نخبگان عمران، معماری و شهرسازی، تهران.

    موحد، علی؛ شهسوار، امین. (1399). تحلیل رضایت شهروندان از گسترش بلندمرتبه ­سازی و توسعه فشرده شهری (مورد مطالعه: منطقه یک شهر ارومیه). نشریه علمی جغرافیا و برنامه ­ریزی، 24 (74)، 261-249.

    هروی­تربتی، محمدحسین؛ رضازاده، الناز. (1393). بررسی آثار بلند مرتبه ­سازی بر محیط شهری. کنفرانس مهندسی عمران، معماری و مدیریت پایدار شهری، گرگان.

    یوسف ­زاده فرخی، سئودا؛ موسوی، میرسعید. (1397). رابطه برخی عوامل مرتبط با میزان رضایت از کیفیت زندگی در مجتمع ­های مسکونی (مجتمع آفتاب و برج تابان شهرک ولیعصر تبریز). مطالعات جامعه­ شناسی، سال 10، شماره 40، صص 117-101.

    References

    Ali, M. M. (2008). The role of tall buildings in sustainable cities. WIT Transactions on Ecology and the Environment, 117, 345-354.

    Ali, M. M., & Al-Kodmany, K. (2012). Tall buildings and urban habitat of the 21st century: a global perspective. Buildings, 2(4), 384-423.

    Baiz, W. H., Khoshnaw, D. S., & Byze, A. H. (2016). High-rise buildings aspects and significant impacts in urban areas. Journal of Engineering Research and Application, (10), 20.

    Conway, Donald J. (1977). Human Response to Tall Building. Community Development Series, 3, Hutchinson & Ross.

    Conway, J., & Adams, B. (1977). The Social Effects of Living Off the Ground. Habitat International, 2 (5-6), 595-614.

    Czyńska, K. (2018). Tall buildings in historical urban context–analysis of selected examples. Przestrzeń i Forma.

    Dwijendra, N.K.A., Akhmadeev, R., Tumanov, D., Kosov, M., Shoar, S., & Banaitis, A. (2021). Modeling Social Impacts of High-Rise Residential Buildings during the Post-Occupancy Phase Using DEMATEL Method: A Case Study. Buildings, 11, 1-18.

    Golabchi, M. & Masterifarahani, N. (2013). Conceptual design of tall buildings, 1th edition, Tehran University.

    Haber, G. M. (1977). The Impact of Tall Buildings on Users and Neighbors; Human Response to Tall Buildings. Stroudsburg, PA: Dowden, Hutchinson and Ross.

    Hameed, A., Azeem, I., Qazi, A., Sharif, B., & Muhammad Khan, N. (2013). Drift and Cost Comparison of Different Structural Systems for Tall Buildings. Pak. J. Engg. & Appl. Sci, 2013. 12: p. 27-38.

    Kaihi, et al. (2012). A Study on High-rise Structure with Oblique Columns by ETABS, SAP 2000, MIDAS/GEN and SATWE. International Conference on Advances in Computational Modeling and Simulation. Procedia Engineering, 474–480

    Kalantari, S., & Shepley, M. (2020). Psychological and social impacts of high-rise buildings: a
    review of the post-occupancy evaluation literature
    . Housing Studies, 36(8), 1-30

    Lotfabadi, P. (2014). High rise buildings and environmental factors. Renewable and Sustainable Energy
    Reviews
    , 38, 285-295.

    1. Ali, M., & Sun Moon, K. (2007). Structural Developments in Tall Buildings: Current Trends and Future Prospects. Structures Division, School of Architecture, University of Illinois at Urbana-Champaign, Champaign, IL 61820, USA.

    Mahgou Y., & Abbara, B. (2011). Tall Buildings Legislations in Doha, Qatar. ASEAN Conference on EnvironmentBehavior Studies ,Savoy Homann Bidakara Bandung Hotel, Bandung, Indonesia, 17-15, June.

    Rayati, A. (2015). Investigating the Psychology of Urban Environments and Spaces in Architecture from the Humanistic Perspective. Perspective National Conference 1404 and Technological Achievements in Engineering Sciences, Shiraz. [in Persian]

    Safdarian Gh., & Farah, H. (2014). Study of the impact of culture on qualitative structure of residential complexes in Tehran. International Journal of Architecture and Urban Development, Vol. 4, No. 2.

    Sonne, W. (2017). Urbanity and Density: In 20th-Century Urban Design. DOM Publishers.