تحلیل ساختاری بازخورد گردشگران پزشکی نسبت‌ به رفتار مراکز درمانی برای ارزیابی موانع توریسم سلامت در شهر کاشان

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اکوتوریسم، گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و گردشگری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

چکیده

مقدمه: گردشگری سلامت به عنوان یک راهبرد توسعه اقتصادی در کشورهایی که گردشگران پزشکی بیش از سایرین برای بهبود و ارتقا سلامت خود هزینه می‌کنند، باعث افزایش درآمد و تولید ناخالص ملی شده‌است. در این رأستا شهر کاشان نیز با مراکز درمانی متعدد و دارای مجوز بین‌المللی قابلیت بالایی در توسعه گردشگری پزشکی در سطح ملی و منطقه‌ای دارد. لذا پژوهش حاضر به تحلیل ساختاری بازخورد گردشگران سلامت نسبت ‌به رفتار مراکز درمانی برای ارزیابی موانع توریسم پزشکی در بیمارستان‌های شهر کاشان پرداخته است.
داده و روش: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش و ماهیت در ردیف مطالعات پیمایشی و تحلیلی قرار می‌گیرد. ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه محقق ساخته با 5 شاخص و 61 متغیر است که پس از تأیید روایی صوری و پایایی با آلفا کرونباخ 807/0، توسط 308 نفر از گردشگران پزشکی مراکز درمانی شهر کاشان تکمیل گردید. تحلیل داده‌ها نیز از طریق آزمون‌های t، توکی و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد متغیرهای بهره‌گیری از پزشکان مشهور با آماره t 59/106 برترین عامل برای دلیل انتخاب مرکز درمانی، روش‌های تشخیص و درمان بیماری با آماره t 50/84 عامل برتر در زمینه رضایت‌مندی از خدمات، دسترسی همراهان به امکانات رفاهی با آماره t 26/119 عامل برتر در حوزه رضایت‌مندی از امکانات، و دست‌یابی به مرکز درمانی از طریق راه‌های زمینی با آماره t 36/38 عامل برتر در حوزه دسترسی است. همچنین شاخص‌های دلایل انتخاب مرکز، رضایت‌مندی از خدمات و روش‌های آگاهی به‌ترتیب با بارعاملی 99/0، 94/0 و7/0 بیشترین و شاخص‌های رضایت‌مندی از امکانات و روش‌های دسترسی به‌ترتیب با بارعاملی 24/0 و 34/0 کمترین اثرگذاری را دارند. 
نتیجه‌گیری: بنابراین برای توسعه توریسم پزشکی شهر کاشان حضور پزشکان مجرّب و با سابقه درمانی درخشان نقش به‌سزایی در جذب گردشگر پزشکی دارد. همچنین امکانات رفاهی مراکز درمانی می‌تواند به اندازه خدمات درمانی در مقبولیت آنها از نظر گردشگران سلامت نقش‌آفرینی کند. لذا تقویت امکانات مراکز درمانی و زیرساخت‌های گردشگری در اولویت نخست برنامه‌ریزی جهت رفع موانع قرار می‌گیرد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیم‌زاده، عیسی؛ دارایی، مرضیه؛ دارایی، ابوالفضل. (1394). تحلیل بر وضعیت امکانات و تسهیلات گردشگری شهر سمنان از منظر گردشگران با استفاده از آزمون پیرسون. نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری. ۶ (۲۲)، 60-43. 20.1001.1.22285229.1394.6.22.4.0
ابراهیمی، مهدی؛ طیبی ابوالحسنی، سیدامیرحسین؛ رستمی، مروارید. (1397). بازار گردشگری پزشکی در بیمارستان‌های منتخب شهر تهران: کاربست خوشه بندی. مجله مدیریت اطلاعات سلامت. 15(3)، 114-119. https://doi.org/10.22122/him.v15i3.3572
تقی‌زاده‌یزدی،‌ محمدرضا؛ شامی زنجانی، ‌مهدی؛ حقیقی، محمد؛ ابوهاشم آبادی، فرزانه. (1395). مؤلفه ها و وب سایت‌های تسهیلگر گردشگری پزشکی. مطالعات مدیریت گردشگری. 11(33)، 1-33. https://doi.org/10.22054/tms.2016.4161
حسین‌پور، رباب؛ ریاحی، لیلا. (1397). رابطه قابلیت‌های گردشگری پزشکی درمانی با میزان جذب توریست در استان اردبیل. مجله سلامت و بهداشت. 9(2)، 159-171.
جعفری، سیدمحمدباقر؛ جندقی، غلامرضا؛ رفیعی، سحر. (1397). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر انتخاب یک مقصد گردشگری پزشکی. مدیریت اطلاعات سلامت. 15(2)، 83 - 89. https://doi.org/10.22122/him.v15i2.3020
رمضانی، یوسف؛ عارف، معصومه؛ شاه تقی، مهدیه. (1399). حفظ مشتری در صنعت گردشگری پزشکی: تبیین روابط بین کیفیت، رضایت، اعتماد و قیمت منطقی. تصویر سلامت. 11(1)، 31-39. doi: 10.34172/doh.2020.04
زارع مهرجردی، یحیی؛ فارغ، فهیمه. (1392). بررسی عوامل مؤثر در نقش آفرینی توریسم درمانی و پویایی شناسی آن با استفاده از رویکرد پویایی‌های سیستمی. فصلنامه انجمن علوم مدیریت ایران. 8(31)، 130-105.
شالبافیان، علی اصغر. (1394). گردشگری سلامت در رویکردی جامع. تهران: انتشارات مهکامه.
شالبافیان، علی اصغر. (1386). عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری سلامت. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران. ایران.
عاشری، عظمت (1396). بررسی عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته اکوتوریسم. اساتید راهنما: دکتر صدیقه کیانی سلمی و دکتر سیدحجت موسوی. استاد مشاور: دکتر محمدرضا بسحاق. دانشگاه کاشان. دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین. گروه جغرافیا و اکوتوریسم.
غلامی، زهرا؛ زیاری، یوسفعلی. (1400). تحلیل موانع توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران). فصلنامه مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی. 11(42). 295 - 324. Doi: 20.1001.1.24234621.1400.111.42.11.6
کشاورز، حمید؛ جباری فر، سیدابراهیم، حسین پور، کبری. (1391). عوامل اجتماعی فرهنگی و زیرساخت‌های مؤثر بر توسعه گردشگری دندان‌پزشکی در شهر اصفهان. مجله دندان پزشکی اصفهان، ویژه نامه پژوهش های نوین در علوم دندان پزشکی. 8(7)، 694 -684.
گودرزی، مجید؛ تقوایی، مسعود؛ زنگی آبادی، علی؛ (1392). بررسی و ارزیابی عوامل مؤثر بر توسعه‌ی گردشگری پزشکی در کلان شهر شیراز. مطالعات مدیریت گردشگری. 8(23)، 1-25. Doi: 20.1001.1.23223294.1392.8.23.1.2
مبارکی، امید؛ ولیقلی زاده، علی؛ نصیری، عذرا. (1399). ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر توسعه گردشگری پزشکی در شهر تبریز. گردشگری شهری. 7(4)، 145-159. 10.22059/jut.2021.298386.777
مجمع تشخیص مصلحت نظام، دفتر مطالعات اجتماعی. 1389. نگاهی به وضعیت گردشگری سلامت در جهان و ایران.
معبودی، محمدتقی؛ حکیمی، هادی. (1394). عوامل تعیین کننده گردشگری پزشکی؛ نمونه موردی، ایران. برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری. 4(15)، 106-80.
منصوریار، ساناز؛ شجاعی، محمدرضا؛ ساده، احسان. (1396). ارزیابی روابط درونی بین توانمندسازهای گردشگری پزشکی با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری (ISM). گردشگری و توسعه. 6 (12)، 18 - 38.
نصیری‌پور، امیراشکان؛ سلمانی، لیلا. (1389). نقش توانمندی بیمارستان‌های تهران در توسعه توریسم درمانی. فصلنامه بیمارستان. ۹(۳ و ۴)، 57-68. http://jhosp.tums.ac.ir/article-1-80-fa.html
نعمتی، ولی؛ ابراهیم‌پور، حبیب؛ بابایی، یاور؛ عباسقلی‌زاده، ناطق. (1395). ارزیابی موانع توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: شهر اردبیل). مجله سلامت و بهداشت. 7(2)، 133-118.
نوروززاده، احد؛ حسینی، مهدی؛ معتمدی، مجید. (1400). تحلیل و بررسی موانع ارتباطی و فرهنگی توسعه گردشگری پزشکی و سلامت با استفاده از مدل‌سازی تفسیری ساختاری (مطالعه‌ی موردی: شهرستان مشکین‌شهر). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری. 10(39)، 21-34. 20.1001.1.22518827.1400.10.39.2.8
نیک‌رفتار، طیبه؛ حسینی، الهه؛ مقدم، عاطفه. (1396). شناسایی عوامل مؤثر در جذب گردشگران پزشکی در ایران. نشریه مدیریت سلامت. 20(67)، 74-64. http://jha.iums.ac.ir/article-1-2138-fa.html
Altin, M., Singal, M., Kara, D. (2011). Consumer decision components for medical tourism: A stakeholder approach. Conference: 16th Graduate Student Research Conference in Hospitality and Tourism, At: January 6-8, Houston.
Chen, P., Kung, R., Huang, M., Chen, F., Pei, L. (2012). Exploring the medical tourism development barriers and participation willingness in Taiwan: an example of mainland tourist. Engineering and Technology. 6, 8-29. doi:10.5281/zenodo.1071370
Chen, C.A. (2012). Using DEMATEL method for medical tourism development in Taiwan. American Journal of Tourism Research. 1(1), 26-32. https://doi.org/10.11634/216837861403126
Guojinga, F.A.N., Zhijun, L. (2013). Medical tourism: The new favorite tourist market. Journal of Economics and International Finance. 5(3), 65-70. DOI: 10.5897/JEIF12.020
Horowitz, M.D., Rosensweig, J.A., Jones, C.A. (2007). Medical tourism: globalization of the health care marketplace. Med’s Cape General Medicine. 9(4), 33-40.
Hyder, A.S., Rydback, M., Borg, E., Osarenkhoe, A., (2019). Medical tourism in emerging markets: The role of trust, networks and word-of-mouth. Health Marketing Quarterly. 36(3), 203–219. https://doi.org/10.1080/07359683.2019.1618008.
Kim, S., Lee, J., Jung, J. (2012). Assessment of Medical Tourism Development in Korea for the Achievement of Competitive Advantages. Asia Pacific Journal of Tourism Research. 18(5), 421-445. DOI:10.1080/10941665.2012.658416
Omisore, E.O., Agbabiaka, H.I. (2016). Factors Influencing Patronage of Medical Tourism in Metropolitan Lagos, Nigeria. International Journal of Scientific & Technology Research. 5(4), 32-41.
Ravinesh Kumar, R., Nantha Kumar, L., Arvind, P., Radika, D.K. (2015). Nexus between tourism earnings and economic growth: a study of Malaysia. International Journal of Methodology, 49(3), 1101-1120. DOI: 10.1007/s11135-014-0037-4
Sara, C.D., Mugomba, C. (2006). Medical tourism and its entrepreneurial opportunities - A conceptual framework for entry into the industry. Master Thesis, Swedish: Gothenburg University.
Vetitnev, A., Kopyirin, A., Kiseleva, A., (2015). Systemdynamics modelling and forecasting healthtourism demand: the case of Russian resorts. Current Issues in Tourism. 19(7), 618-623. DOI:10.1080/13683500.2015.1076382
Viladrich, A., Baron-Faust, R., (2014). Medical tourism in tango paradise: The internet branding of cosmetic surgery in Argentina. Annals of Tourism Research, 45, 116–131. DOI:10.1016/j.annals.2013.12.007