ارزیابی و تحلیل راهبردی ارتقای سطح وفاداری در مقصدهای گردشگری (مورد: مطالعه: شهر یزد)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

2 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

3 کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

مقدمه: وفاداری یک گردشگر به مقصد خاص، موضوعی کلیدی در مدیریت گردشگری شهری است. سطح وفاداری بالا در یک مقصد می­تواند پیامدهای مثبتی در جهت رونق سطح گردشگری در آن منطقه داشته باشد. یکی از مباحث مهم در این حوزه، سنجش و تحلیل راهبردی سطح وفاداری گردشگری در ابعاد و مؤلفه ­های مختلف و ارائه راهبردهایی در جهت ارتقای آن است. در این میان سنجش اهداف، قابلیت ­های شهرها و فرصت ­ها و چالش­ های پیش­رو در زمینۀ وفاداری گردشگری و شناخت رقبای مقصد، جهت تحلیل راهبردی وفاداری گردشگری، مدنظر قرار می­ گیرد. شهر یزد با داشتن فضاها و محصولات گردشگری متعدد، به عنوان یکی از مقصدهای گردشگری شهری ایران، سالانه تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می کند. هدف اصلی پژوهش، ارائه راهبردهای توسعه سطح وفاداری شهر یزد از طریق شناخت و ارزیابی اهداف، قابلیت ­ها، فرصت ­ها، چالش ­ها و رقبای گردشگری شهر و ارزیابی تناسب راهبردی آن است.
داده و روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. داده ­های مورد نیاز بر اساس روش کتابخانه ­ای و میدانی تهیه شده است. نمونه آماری پژوهش، 30 نفر از گروه خبرگان شامل مسئولین و مدیران گردشگری، محققین و پژوهشگران، صاحبان کسب و کارهای گردشگری و تعدادی از ساکنان با سابقه شهر است که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، از روش تمام شماری برای گرفتن نمونه استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل راهبردی پژوهش، از مدل تحلیلی متاسوات Meta-SWOT که مدل پیشرفته SWOT است، استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که مهم­ترین منابع و قابلیت ­ها در راستای ارتقای سطح وفاداری گردشگری در شهر یزد شامل تأثیرات مثبت جهانی شدن شهر یزد بر روی ارتقای شخصیت شهر و جاذبه­ های تاریخی آن، دگرگونی ذهنیت مثبت گردشگران نسبت به شهر، درک ارزش علمی و تاریخی آن و برانگیختن احساسات آن ­ها، بالا بردن کیفیت خدمات، مشارکت نسبی شهروندان در برنامه های اجتماعی و گردشگری، امنیت گردشگری قابل قبول و زیرساخت ­ها و خدمات شهری، خدمات آژانس ها و گردشگری سلامت است.
نتیجه‌گیری: نتیجه تحلیل راهبردی نشان از همگنی بیشتر قابلیت ­های گردشگری یزد و عوامل خارجی و اهداف از نظر تناسب راهبردی است و قابلیت­ های مذکور در سطح متوسط نقش مهمی در ارتقای سطح وفاداری دارند و بر همین اساس راهبردهایی در جهت ارتقای آن ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، علی؛ عبدالعظیم آجیلی، معصومه؛ یزدان پناه، مسعود. (1395). بررسی رابطه و میزان تأثیر عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران نسبت به مناطق گردشگری مطالعه موردی: شهرستانهای مسجدسلیمان، اندیکا و اللی. فصلنامه علمی پژوهشی (گردشگری و توسعه)، 2، 16-1.
اسمی، رویا؛ شهبازی شیران، حبیب. (1399). تأثیر تصویر مقصد و رضایتمندی بر وفاداری گردشگران میراث: ارائه یک مدل مفهومی (مورد مطالعه: مجموعه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی). دو فصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری. 8 (6)، 266-243.
اسمعیلی وند، زینب. (1395). بررسی رابطه بین تصویر مقصد و وفاداری گردشگران (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه). پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه مدیریت جهانگردی، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی، دانشگاه مازندران.
بهاری، جعفر؛ بنفشه فراهانی، شهلا؛ بهاری، مرجان بذله. (1397). بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقاصد گردشگری (مطالعه موردی: گردشگران خارجی سفرکرده به شهر تبریز). نشریه - پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی. 64، 33-19.
خدامی، سهیلا؛ اصانلو، بهاره؛ محمدی، مهسا. (1399). طراحی مدل وفاداری به برند مقصد گردشگر براساس نقش ترکیبی تجربه برند مقصد، شخصیت برند مقصد و ارزش ویژه برند مقصد از دیدگاه گردشگران خارجی. فصلنامه علمی- پژوهشی گردشگری و توسعه (انجمن علمی و گردشگری ایران)، 9 (4)، 110-97.
خوارزمی، امیدعلی؛ ابراهیمی، لیلی. (1396). تحلیل تأثیر تصویر مقصد بر وفاداری گردشگران (مطالعه موردی: شهر تبریز). مجلّة جغرافیا و توسعة فضای شهری، 4 (1)، 75-56.
دادخواه، هادی؛ بقایی، سعید. (1398). بررسی رابطه بین عوامل مزیت رقابتی پایدار بارضایت و وفاداری گردشگران (موردمطالعه: گردشگری روستایی استان گلستان). فصلنامه پژوهش های روستایی، 10 (3)، 486-470.
رضایی، محمدرضا؛ مرادی رمقانی، رضا؛ اکبریان رونیزی، سعیدرضا؛ لشکری تفرشی، احسان. (1400). ارزیابی تأثیر امنیت بر وفاداری گردشگران به مقصد با تأکید بر نقش میانجی رضایتمندی و تصویر مقصد (مورد مطالعه: گردشگران خارجی شیراز(. دوفصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، 8 (2).
شهریاری، محمدرضا. (1401). بررسی رابطه بین شاخص های امنیت اجتماعی و وفاداری گردشگران خارجی (مطالعه موردی: شهر شیراز). فصلنامه مطالعه توسعه پایدار شهری و منطقه ای، 3 (2)، 100-84.
علاسرپنائی، زهره. (1400). ارزیابی سطح وفاداری گردشگری در شهر یزد. پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه یزد، به راهنمایی دکتر محمدرضا رضایی.
غفاری، محمد؛ کنجکاو منفرد، امیررضا. (1397). اثر مسئولیت های اجتماعی بر توسعه ارزش ویژه برند مقصدهای گردشگری )موردمطالعه: شهر اصفهان). فصلنامه مطالعات اجتماعی گردشگری، 6 (11)، 162-139.
فیض، داود؛ رجبی میاندره، ابراهیم. (1387). بررسی عوامل اثرگذار بر وفاداری مشتریان بانک های خصوصی از دیدگاه مشتریان. مجله پژوهش های مدیریت، 1 (2)، 184-157.
قاسمی، مهدیه؛ نجارزاده، محمد.(1394). بررسی عوامل مؤثر بر وفاداری به برند و ارتبای آن با توصیه شفاهی به دیگران )مطالعه موردی: گردشگران ورودی شهر اصفهان). گردشگری شهری، 2 (2)، 160-153.
قائدرحمتی، صفر؛ خاوریان گرمسیر، امیررضا. (1395). نقش تکنیک Meta SWOT در برنامه ریزی راهبردی گردشگری شهر یزد. فصلنامه برنامه ریزی و آمایش فضا، 20 (1)، 205-180.
مستعلی بیگلو، سیعد رجایی؛ نعمت زاده، الله؛ قاسمی، مسلم. (1400). شاخص های رضایتمندی و وفاداری گردشگران ورودی به شهرستان سرعین از بعد جاذبه ها. فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 10 (38).
میرتقیان رودسری، سید محمد؛ پوراحمد، احمد. (1400). ارزیابی وفاداری گردشگران میراث فرهنگی در مقصد رامسر. مجله امایش جغرافیایی فضا، 11 (39)، 166-153.
نعمتی، ولی؛ ابراهیم پور، حبیب؛ حسن زاده، محمد. (1391). رفتار شهروندی سازمانی و وفاداری گردشگران. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 7 (18)، 99-73.
هزارجریبی، جعفر؛ صفری شالی، رضا. (1390). رفاه اجتماعی و عوامل موثر بر آن مطالعه موردی شهر تهران. مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، 2 (5)، 22-1.
Asyamezhad Nouri, B., Nemati, V., Abbasgholizadeh, N. (2019). The Effect of Perceived Value on the Destination Image Sate isfaction and Loyalty of Medical Tourists: A Case Study in Ardabil. Joumal of Ilealth, 10 (1), 34–19.
Chen, C., Chung, J. (2018). The impact of country and destination images on destination loyalty: a construal-level-theory perspective. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 23 (1), 56-67.
Chiu, Y. T. H., Lee., W. I., Chen, T. H. (2014). Environmentally responsible behavior in ecotourism: Exploring the role of destination image and value perception. Asia Pacific Journal of Tourism Research, 19 (8), 876- 889.

Choo, P., Duk-Byeong, P., Petrick, J. (2022). Festival tourists’ loyalty: The role of involvement in local food festivals. Journal of Hospitality and Tourism Management, 17, 57-66.

Esmaili, S., Rezaei, N., Abbasi, R., Eskandari, S. (2017). The Impact of Marketing Mix on Perceived Value, Destination Image and Loyalty of Tourists (Case Study: Khalkhal City, Iran). Modern Applied Science. 11 (11). 96-108.
Frangos, C.C., Karapistolis, D., Stalidis, G., Fragkos, C., Sotiropoulos, I., Manolopoulos, I. (2015). Tourist Loyalty is All about Prices, Culture and the Sun: A Multinomial Logistic Regression of Tourists Visiting Athens. Social and Behavioral Sciences, 175, 32- 38.
Han, H., Hyun, S. S. (2015). Customer retention in the medical tourism industry: Impact of quality, satisfaction, trust, and price reasonableness. Tourism Management, 46, 20-29.
Johansson, Jessica. (2007). Working with Events to build a Destination Brand Identity-the DMO Perspective. Master's thesis in Tourism and hospitality Management, Goteborg University.
Kashif, M., Samsi, S.Z.M., Sarifuddin, S. (2015). Brand equity do Forte Lahore como uma marca de destino turístico. RAE-Revista de Administração de Empresas, 55 (4), 432-443.
Meleddu, M., Paci, R., Pulina, M. (2015). Repeated behavior and destination loyalty. Tourism Management, 50, 159-171.
Oliver, R. (1997). Satisfaction: A Behavioral Perspective on the Consumer. New York, McGraw-Hill, Boston Irwin.
Stavrianea, A.,  Kamenidou, Irene. (2022).  Memorable tourism experiences, destination image, satisfaction, and loyalty: an empirical study of Santorini Island. EuroMed Journal of Business.
Suhartanto, A., Primiana, I., Wibisono, N., Triyuni, N. (2020). Tourist loyalty in creative tourism: the role of experience quality, value, satisfaction, and motivation. Current Issues in Tourism, 23 (7).
Suhartanto, D., Dean, D., Wibisono, Nono. , Astor, Y., Muflih, M. , Kartikasari, Ani . (2021). Tourist experience in Halal tourism: what leads to loyalty? Current Issues in Tourism, 24 (14).
Usakli, A., Baloglu, S. (2011). Brand personality of tourist destinations: An application of self-congruity theory. Tourism Management, 32 (1), 114-127.
Yolal, M., Chi, C. G. Q., Pesamaa, O. (2017). Examine destination loyalty of first-time and repeat visitors at all-inclusive resorts. International Journal of Contemporary Hospitality Management. 29 (7), 1834-1853.
Zhang, H., Fu, X., Cai, L. A., Lu, L. (2014). Destination image and tourist loyalty: A meta-analysis. Tourism Management. 40, 213-223.

Zou, P., Wei, W., Ding, S., Xue, J. (2022).  The relationship between place attachment and tourist loyalty: A meta-analysis. Tourism Management Perspectives, 43.