آسیب شناسی ترانزیت مواد مخدر با رویکرد اجتماعی- شهری و منطقه ای (مورد مطالعه: استان کرمان)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: در مجموعه ترانزیت مواد مخدر، آسیب‌شناسی با رویکرد شهری و منطقه‌ای بالاترین اهمیت را دارد. قاعدتاً از این‌روست که از منظر جامعه­ شناسان آسیب‌های حمل ،مصرف و ترانزیت مواد مخدر در کانون فرآیند توسعه و پول‌شویی و ارتقای سطح فرهنگ و اجتماعی جامعه تأثیر بسزایی دارد. لذا برای سنجش و ارزیابی  آسیب‌ها راه‌های مقابله با ترانزیت مواد مخدر و ارزیابی میزان موفقیت یا عدم موفقیت در کاهش آسیب‌های مواد مخدر در جامه شهری و روستایی نیازمند نگاهی واقع‌بینانه هست .
داده و روش: تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی است و از لحاظ روش کمی _کیفی است. در بخش کیفی اطلاعات به روش مصاحبه با 30 نفر از کارشناسان اداره مبارزه با مواد مخدر در استان کرمان جمع‌آوری شد. پس از مشخص شدن شاخص‌های اصلی  پرسشنامه تنظیم گردید. جامعه آماری بخش کمی شامل کلیه 690 نفر کارشناسان ادارات مربوطه با حوزه مبارزه با مواد مخدر استان کرمان بود. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 274 نفر تعیین گردیده؛ سپس داده‌ها با روش میانگین تحلیل شد.آزمون داده‌ها به‌وسیله نرم‌افزار  spss ورژن 25 انجام شد.
یافته‌ها: نشان ­دهندۀ آن است که میان ترانزیت و آسیب‌های اجتماعی -  شهری و منطقه‌ای رابطه معنی‌داری وجود دارد و ترانزیت مواد مخدر بیشترین تأثیرگذاری را به ترتیب بر افزایش سرقت مسلحانه با ضریب بتا 0/701 ، افزایش کشفیات مواد مخدر با ضریب  بتا 0/652، افزایش آسیب‌های اجتماعی با ضریب بتا 0/510، افزایش اعتیاد با ضریب بتا  0/434، از بین رفتن نیروی انسانی (شهدا و جانبازان) با ضریب بتا 0/482،  افزایش انواع جرم‌ها (آدم‌ربایی، قتل، سرقت مسلحانه) 0/444  و  افزایش آمار زندانیان استان با ضریب بتا  0/401 داشته است.
نتیجه‌گیری: شهرهای قرارگرفته در مسیر ترانزیت مواد مخدر استان کرمان بیشترین آسیب را دچار هستند. از میان شهرستان‌های استان کرمان شهرستان‌های جنوبی شامل کهنوج ، رودبار، قلعه گنج، منوجان، جیرفت، عنبرآباد، فاریاب و شهرستان شرقی بم، فهرج، ریگان، نرماشیر بیشترین آسیب را که شامل افزایش مقدار کشفیات مواد مخدر، افزایش انواع جرم‌ها ( قتل، آدم‌ربایی)، افزایش سرقت مسلحانه،از بین رفتن نیروی انسانی (شهدا و جانبازان)، افزایش اعتیاد در حوزه شهری را دچارند.

کلیدواژه‌ها


احمدی، حبیب. (1377). نظریه انحرافات. شیراز: انتشارات دانشگاه شیراز.
بقایی سرابی، علی. (1397). اجتماعی شدن رویکردی نوین در کاهش تقاضای مواد مخدر و روان‌گردان‌ها. تهران: انتشارات دنیای درون.
توکلی دارستانی، شقایق؛ مرادی سعید، شهباز. (1387). آسیب‌شناسی مدیریت منابع انسانی باهدف بهبود و توسعه. فصلنامه‌ مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، (4)، 110-94.
تی هال، ادوارد. (1376). بعد پنهان. ترجمه منوچهر طبیبیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جلال، شیرزاد؛  فقیه فرد، پیمان؛ جمشیدی، مسلم؛ احتشامی؛ علی؛ رسایی، محمد.(1398). بررسی مؤثرترین شیوه‌های انتظامی در جلوگیری از ورود مواد مخدر (مطالعه موردی: شهرستان اصفهان)، نشریه انتظام اجتماعی، 2(2) ، 196- 175.
حسن‌زاده، حبیب‌الله. (1390). تحلیلی بر نقش سازمان‌های اجتماع‌محور در پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر. فصلنامه دانش انتظامی کردستان ،2(8)،16-1.
داد محمدی، عباس؛ گلشنی، علی‌رضا؛ شفیعی، اسماعیل. (1400). تأثیر قاچاق مواد مخدر بر امنیت اجتماعی شهروندان با نقش میانجی سیاست‌گذاری عمومی. مجله پژوهش‌های دانش انتظامی،23(1)،35-1 .
صرامی،حمید؛ بقایی سرابی، علی. (1397). رویکرد اجتماعی به کاهش تقاضای مواد مخدر و روان‌گردان‌ها و پیشگیری از وابستگی به مواد با تأکید بر نقش مشارکت اجتماعی. فصلنامه‌ سلامت اجتماعی و اعتیاد، 5 (20)، 61-25.
صالحیان، تاج‌الدین؛ پادر وند، مهدی. (1400). نارکوتروریسم در آسیای مرکزی و اقدامات روسیه در جهت مقابله با آن با الهام از آموزه‌های نظریه رئالیسم تدافع.، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، 2(11)،186-155.
علی زاده، مهدی. (1398). آسیب‌شناسی مدیریت منابع انسانی ناجا بر اساس مدل تعالی منابع انسانی. نشریه منابع انسانی ناجا،10(55) 31-9 .                                                                
قلی زاده پاک، نادر؛ مرتضایی، شیدا؛ لطفی، حیدر. (1397). بررسی مسائل ژئوپلیتیکی تأثیرگذار افغانستان بر امنیت ایران؛ مطالعه موردی ترانزیت مواد مخدر و ناامنی مرزی، مجله جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 9(1)،57-33.
کریمی، محمدمهدی. (1397). آسیب‌شناسی مدیریتی در پلیس مبارزه با مواد مخدر ناجا. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
محبوبی‌منش، حسین. (1382). اعتیاد مردان، تهدیدی علیه زن و خانواده. فصل‌نامه شورای فرهنگی، اجتماعی زنان ، 6(22)، 67-90.
محمدی، علی.  (1396). پیشگیری از اعتیاد با رویکرد اجتماعی کرد مبارزه با مواد مخدر و بهره‌مندی از ظرفیت سازمان‌های مردمی. مجله پیشرفت‌های نوین در علوم رفتاری 2، 100-85.
نظریان، علیرضا؛ سلیم، محمد نبی؛ مطلبی، مسعود. (1398). تأثیر ترانزیت مواد مخدر از مرزهای شرقی بر امنیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر مرز افغانستان. مجله پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، 10(39)، 86-59.
Bowen, Natasha K; Bowen, Gary L., Ware, W. (2002). Neighborhood Social Disorganization, Families, and the Educational Behavior of Adolescents. Journal of Adolescent Research, Vol. 17 No. 5, P: 468 – 490.
Javier Trevino-Rangel.(2021). Cheap Merchandise’: Atrocity and Undocumented Migrants in Transit in Mexico’s War on Drugs. Sage Journal, Volume 47, Issue 4-5
Mohajeri. A.A. (2010) Dictionary of politics. Culture book bilateral 
Ratcliffe, Jerry, H, Wight, Hayley. (2022). Policing the largest drug market on the eastern seaboard: officer perspectives on enforcement and community safety. International Journal, ISSN: 1363-951Xhttps://doi.org/10.1108/PIJPSM-12-2021-0172
Reid, S. T. (2000). Crime and Criminology, McGraw-Hill Higher Education, A Division of McGraw-Hill Companies.
Rose, DNA, A. Clear, Todd R. (1998). Incarceration, Social Capital, and Crime: Implications for social Disorganization Theory, Criminology. Beverly Hills: vol. 36, ss. 3, Pp: 441- 479.
Sherman, L. W., Gartin, P. R., Buerger, M. E. (1989). Hot Spots of Predatory Crime: Routine Activities and the Criminology of Place. Criminology, Vol. 27, No. 1, PP. 27-55.
Walt, S. M. (1991). The Renaissance of Security Studies. International Security Quarterly.35 (2), PP: 211-239.