بررسی نقش مدیریت انتظامی در رفتارهای وندالیستی با تأکید بر کیفیت محیط شهری (مطالعۀ موردی: شهر ایلام)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسنده

استادیار گروه معماری و جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه باختر، ایلام، ایران

10.22103/JUSG.2020.2025

چکیده

تبیین موضوع: وقوع بیش از حد رفتارهای وندالیستی در محیط‌‌های شهری نه تنها با اصول مسلم نظم اجتماعی تعارض دارد بلکه همراه خود اثرات منفی سنگین روحی و مالی را برای شهروندان به همراه دارد. یکی از علل بروز اینگونه رفتارها کیفیت محیط شهری است. از سویی نیروی انتظامی نیز طی سال‌‌های اخیر با رویکرد جدید جامعه‌‌محوری تلاش مضاعفی را با تکیه بر توانمندی‌‌های بالقوه اجتماع برای کاهش جرایم و رفتارهای خشونت‌‌آمیز مدنظر قرار داده است و تلاش کرده است که از بروز این پدیده در محیط‌‌های شهری پیشگیری به عمل آورد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر کیفیت محیط شهری و مدیریت انتظامی در رفتارهای وندالیستی شهروندان شهر ایلام می‌‌باشد.
روش: مقاله حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – همبستگی می‌‌باشد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه‌‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری آن را کارشناسان مدیریت شهری، اساتید دانشگاه و فرماندهان و کارکنان نیروی انتظامی تشکیل می‌‌دهد که تعداد 164 نفر از آنها به صورت تصادفی طبقه‌‌‌‌بندی شده با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شد. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با استفاده از آزمون‌‌های T تک نمونه‌‌ای و همبستگی (SEM) در نرم‌‌افزارهای SPSS و LISREL صورت گرفت.
یافته‎ها: یافته‌‌ها حاکی از آن داشت که: کیفیت محیط شهری با ضریب تأثیر 45/0- بر رفتارهای وندالیستی شهروندان در شهر ایلام تأثیر معکوسی دارد. ضریب تأثیر مدیریت انتظامی بر رفتارهای وندالیستی برابر با 50/0- شده است، لذا مدیریت انتظامی بر رفتارهای وندالیستی در شهر ایلام تأثیر معکوس و معناداری دارد. همچنین، ابعاد کیفیت محیط شهری و ابعاد مدیریت انتظامی بر رفتارهای وندالیستی در شهر ایلام تأثیر معکوس و معناداری دارد.
نتایج: می‌‌توان نتیجه گرفت که سطح پایین کیفیت محیط شهری و عدم استقرار مدیریت انتظامی در شهر ایلام، افزایش رفتارهای وندالیستی از سوی شهروندان را در پی داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، عزت­الله؛ عدلی­پور، صمد؛ پورجبار آخونی، فریبا (1397). مطالعه رفتارهای وندالیستی دانشجویان و برخی از عوامل مرتبط با آن (مورد مطالعه: دانشگاه شهید مدنی آذربایجان). پژوهش­های روان­شناختی اجتماعی، دوره 8، شماره 29، صص77-94.
آلتمن، ایروان (1382). محیطورفتاراجتماعیخلوت،فضایشخصی،قلمرووازدحام. مترجم: علی نمازیان، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
انوشه، مرتضی؛ آقامحسنی فشمی، علی؛ موسوی نقابی، سیدمجتبی (1397). تدوین مدل راهبردهای پیشگیری از رفتارهای وندالیستی مبتنی بر رویکرد بازاریابی اجتماعی. مطالعات جامعه­شناختی شهری، دوره 8، شماره 29، صص171-190.
بخارایی، احمد (1386). جامعه‌‌شناسیانحرافاتاجتماعی.  تهران: پژواک جامعه.
برتاو، عیسی (1391). درآمدی بر ارتباط مکان و جرم. فصلنامه کارآگاه، سال 5، شماره 19، صص 94 – 125.
بمانیان، محمدرضا؛ محمودی­نژاد، هادی (1389). امنیت و طراحی شهری، تهران: طحان / هله
بهرامی‌‌نژاد، دهقان (1382). شناختوارزیابیکیفیتمحیطشهریدربافتمیانیشهرها. پایان‌‌نامه دوره کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه شیراز، شیراز.
پوراسدی، محمد، صادقی، محمدصادق (1395). مدیریت انتظامی پیشگیری از جرم. تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
تقوایی، علی‌‌اکبر، معروفی، سکینه، پهلوان، سمیه (1391). ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان (مورد مطالعه: محله آبکوه شهر مشهد). فصلنامه نقش جهان، دوره 3، شماره 1، 54-43.
توکلی، مهدی (1384) شناسایی و تحلیل کانون های جرم خیز شهر زنجان با استفاده ازسیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم انتظامی، تهران.
خاکپور، براتعلی؛ حسینی، سیدمصطفی (1394)، بررسیوارزیابیعللگرایشبهرفتارهای وندالیستیدرمحیط‌‌هایشهری، فصلنامه دانش انتظامی استان خراسان رضوی، سال ششم، شماره 27، صص 55-78.
راستبین، ساجد؛ جعفری، یاسر؛ دارم، یاسمن؛ معززی طهران، امیرمحمد (1391). رابطه همبستگی بین کیفیت‌‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌‌های عمومی. مجله باغ نظر، سال نهم، شماره 21.
رحمانی، آرش؛ نظری، ولی‌‌الله؛ طاهرخانی، رضا (1395). بررسی کیفیت محیط شهری و تأثیر آن در ارتقاء میزان رضایتمندی شهروندان (نمونه موردی: شهر رودهن). فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال 8، شماره 33، صص 135-155.
رحمت، محمدرضا (1388).  پیشگیریازجرمازطریقمعماریوشهرسازی. تهران: انتشارات میزان.
رسولی، بهاره؛ خرم­آبادی، یداله (1396). عوامل مرتبط با وندالیسم در نوجوانان و جوانان 10 تا 27 سال استان همدان با تأکید بر ضرورت نقش پلیس و امنیت اجتماعی. فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی همدان، دوره 4، شماره 12، صص 115-143.
رفیعیان، مجتبی، تقوایی، علی‌‌اکبر، خادمی، مسعود، علیپور، روجا (1391). بررسی تطبیقی رویکردهای سنجش کیفیت در طراحی فضاهای عمومی شهری. نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، شماره 4، 43-35.
رفیعیان، مجتبی، عسگری‌‌زاده، زهرا، مهناز، فرزاد (1393). مطلوبیت‌‌سنجی محیط‌‌های شهری: نگرشی تحلیلی در سنجش کیفیت محیط شهری، رویکردها، شاخص‌‌ها. روش‌‌ها، تهران: نشر شهر تهران.
رفیعیان، مجتبی، مولودی، جمشید، پورطاهری، مهدی (1390). سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید مطالعه موردی: شهر جدید هشتگرد. برنامه­ریزی و آمایش فضا، دوره 15، شماره 3، صص 38-20.
سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی استان ایلام (1390).
سازمان مدیریت و برنامه‌‌ریزی استان ایلام (1395).
ساسان‌‌پور، فرزانه، مصطفوی‌‌صاحب، سوران، بهبودی‌‌مقدم، حسین، احمدی، باقر (1394). ارتقا کیفیت محیط شهری با تأکید بر ادراک محیطی شهروندان (نمونه موردی: بافت قدیم و جدید شهر سقز)، شهر پایدار، دوره 2، شماره 4، صص 50-33.
ستاد فرماندهی نیروی انتظامی شهر ایلام (1398).
شماعی، علی؛ ویسیان، محمد؛ اصغری، آزاد؛ کمانگر، سارا (1395). تحلیل فضایی جرایم سرقت در سطح شهر قروه. پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال 5، شماره پیاپی 13، شماره 2، صص 89-104.
علوی، سیدعلی؛ حسینی، سیدمصطفی؛ ابراهیمی، مجتبی (1393). بررسی تأثیر کیفیت محیط شهری بر رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: شهر مشهد)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال 2، شماره 8، صص 76-51.
کلانترى، محسن (1380). بررسى جغرافیایى جرم و جنایت در مناطق شهر تهران. پایان‌‌نامه دوره دکترى رشته جغرافیا، گرایش برنامه‌‌ریزى شهرى به راهنمایى دکتر محمدتقى رهنمایى، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران.
محسنی تبریزی، علیرضا (1383). وندالیسم. تهران: آن.
محسنی تبریزی، علیرضا (1383). وندالیسم؛مبانیروان‌‌شناسی اجتماعی،جامعهشناسیوروانشناسیرفتار وندالیستیدرمباحثآسیب‌‌شناسیوکژرفتاری اجتماعی. تهران: نشر آن.
محمدی، جمال؛ علی‌‌زاده، جابر؛ رحیمی، حمزه؛ افشاری‌‌پور، علی (1395). بررسی تأثیر سطح رضایت از کیفیت زندگی بر احساس امنیت اجتماعی (مطالعة موردی: روستا- شهر اصلاندوز). پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال 5، شماره 14، صص 21-34.
ملکی، عزیز الله؛ دستور، علی (1394). بررسی علل و عوامل موثر بر وندالیسم در بین جوانان 18 تا 30 ساله (مورد مطالعه شهر بندرعباس). فصلنامه دانش انتظامی هرمزگان، شماره 13، دوره 6، صص 20-1.
ناطق، تهمینه؛ الوانی، سیدمهدی؛ فراحی، محمدمهدی (1386). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی. فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال 2، شماره 5، صص 35-70.
نجفی، محمدعلی (1396). تعامل این شهرداری و نیروی انتظامی می‌تواند باعث افزایش آسایش و آرامش بیشتر شهروندان شود.پنجشنبه 20 مهر 1396، ساعت 12:53، http://shahrnevesht.tehran.ir /ArticleId/25657/1396-7-20
Abend, J (2018). Employee theft. Stores (June): 57-62. Academic American Encyclopedia (2017). Academic American Encyclopedia. Danbury, Connecticut, Grolier.
Alford, R.P. (2012). Broken Windows Theory of International Corruption. Ohio State LawJournal, 5(73), 1253-1282, 2012.
Braithwaite, J (2013). Inequality, Crime and Public Policy (Routledge Revivals). Routledge.
Collins, P.A., Ricks, T.A., Clifford, W.V.M (2000) Principles of Security and Crime Prevention, Principles of Security and Crime Prevention. 4th edition. Routledge.
Couch, C. and Dennemann, A (2000). Urban regeneration and sustainable development in Britain: The example of the Liverpool ropewalks partnership. Cities, 17(2):137–147.
Gifford, R., Steg, L (2005). Sustainable transportation and quality of life. Journal of Transport Geography, Vol. 13, No. 1, pp. 59-69.
Glasberg, D.S. Skidmore, D (2018). The dialectics of white-collar crime: The anatomy of the savings and loan crisis and the case of Silverado Banking, Savings and Loan Association. American Journal of Economics and Sociology, 57(4): 423-449.
Hiller, B (1996). Cities as Movement Systems, Urban Design International, 1(1), 47-60.
Iqbal, A., Ceccato, V (2015 a). Does crime in parks affect apartment prices? Journal of Scandinavian Studies in Criminology and Crime Prevention, 16(1), 97-121.
Iqbal, A., Ceccato, V (2015 b). Is CPTED useful to guide the assessment of safety in parks? A study case in Stockholm, Sweden. Presented in the Stockholm Symposium of Criminology and submitted to International Criminal Justice Review (June 2015).
Jacobs, J (1965). The Dead and Life of Great American Cities. Random House.
Lewicki, R.J., Bies, R.J., Sheppard, P.H (2018). Dishonesty as deviance: Typology of workplace dishonesty and contributing factors. Research on negotiation in organizations. R.J. Lewicki and R. J. Bies. Stamford, CT, US, JAI Press, Inc. 6: 53-86.
Longman Group (2003). Longman Dictionary of Contemporary English. New edition, Longman House, England
Schweitzer, J.H., Kim, J.W., Mackin, J.R (1999). The Impact of the Built Environment on Crime and Fear of Crime in Urban Neighborhood. Journal of Urban Technology, 3 (6), 59-73.
UN-Habitat (2011). Introductory Handbook on Policing Urban Space, Criminal Justice Handbook Series. United Nation, New York, 1-118.
Van poll, R (1997). The perceived quality of the urban residential environment: A multi attribute evaluation. PhD-Thesis, Center for energy and environmental studies (IVEM), University of Groningen (RuG). The Netherland.
Weber, B (2014). Can Safe Ride Programs Reduce Urban Crime? Regional Science and Urban Economics, 48: 1–11.
Zhao, X., Tang, J (2018). Crime in Urban Areas: A Data Mining Perspective. arXiv e-print: 1804-8159. https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2018arXiv180408159Z.