ارزیابی مولّفه های مؤثر بر امنیت فضاهای عمومی شهری و تلاش جهت ارتقای آنها (مطالعۀ موردی: پاک بعثت شیراز)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین، ایران

10.22103/JUSG.2020.2012

چکیده

تبیین موضوع: فضاهای عمومی شهری بستر رشد و تکامل جامعه شهری می باشند. آرامش و احساس امنیت در این گونه فضاهای شهری ضرورتی انکارناپذیر است و عدم توجه به آن تهدیداتی را در عرصه شهر و پیرامون آن به وجود می آورد. ناامنی و اضطراب اجتماعی در این فضا مانع از رشد و توسعه می گردد. فضاهای عمومی از جمله پارکها به عنوان بستر و زمینه ساز ایجاد تعاملات و مراودات اجتماعی، بیش از هر محیط شهری نیازمند امنیت است. در فرایندهای برنامه ریزی شهری امروزه توجه به مولفه امنیت در فضاهای عمومی شهری و تدوین سیاستهای مناسب جهت ارتقاء آن به عنوان یک اصل اساسی مورد توجه قرار گرفته است. در این میان ساماندهی فضای شهری به موازات توجه به الگوهای رفتاری مردم و مصرف­ کنندگان در دستیابی به امنیت فضایی نواحی شهری بسیار مورد توجه می باشد.
روش: این تحقیق با هدف ارائه شاخص­های تأثیرگذار بر ارتقای امنیت در فضاهای عمومی شهری به مطالعه بر روی امنیت از بعد کالبدی، کارکردی، رفتاری به طور عام و در فضای پارک بعثت به صورت خاص پرداخته است. پس از مطالعه بر روی فضای مورد نظر شاخص هایی را جهت سنجش میزان امنیت موجود در فضای پارک استخراج و در قالب پرسشنامه بین استفاده کنندگان از فضای پارک ارائه گردیده است.
یافته‎ها: تحلیل­های آماری (رگرسیون تک متغیره و آزمون فریدمن) نشان می دهد که بین متغیرهای وابسته و مستقل با اطمینان ٩٩ درصد رابطه معنی داری وجود دارد همچنین بین شاخص های مورد نظر با شاخص امنیت ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد..
نتیجه‎گیری: نتایج حاصله حاکی از آن است که افزایش، تنوع و بهبود کارکردهای موجود در پارک و محدوده اطراف آن می­تواند بر میزان امنیت موجود تأثیر مستقیم گذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اعتماد، گیتی (1384).تحولعملکردوشکل گیریفضاهایعمومیدرایران. اندیشه ایرانشهر، شماره ٣.
ایرانمنش، نسیم (1384). نقشطراحیشهریدرایجادفضاهایقابلدفاع. شهرداریها، شماره ٤١ .
پروند، شادان (1372). جستجویقواعدیبرایساماندهیمحورهایتجاریمراکزشهریدرانطباق باحرکتپیادهباتأکیدبرابعادفضاییعملکردی. پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه تهران.
پودراتچی، مصطفی ( 1381).فضاهایبدوندفاع . پایان نامه کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه تهران.
تیبالدز، فرانسیس (١٣٨٣). شهرسازیشهروندگرا. ترجمه محمد احمدی نژاد، نشر خاک.
رضازاده، راضیه (١٣٨٢).شاخص هایامنیتدرفضاهایشهری. شهرداریها، شماره ٤١ .
رضوان، علی (1385).امنیتشهریونقشبرنامه ریزیشهریدرارتقاءوبهبودآنموردمطالعه: منطقه١٧تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
شوای، فرانسواز (1384). شهرسازی:ازتخیلاتتاواقعیات. ترجمه سید محسن حبیبی، انتشارات دانشگاه تهران.
صالحی امیری، سید رضا ؛ خدائی، زهرا؛ پورخیری، علی (1390). بررسی و تحلیل شاخص های امنیت در فضاهای شهری. سومین کنفرانس برنامه ریزی و مدیربت شهری، مشهد.
صدیق سروستانی، رحمت اله (١٣٨٤). بررسیبرخیازعواملتهدیدکنندهامنیتاجتماعی. مقالات همایش امنیت اجتماعی، شماره 2، معاونت اجتماعی نیروی انتظامی.
لرنی، منوچهر (١٣٨٣).  آسیب شناسیامنیت. مجله پیام پویا، پاییز.
محمودی­نژاد، هادی (1385). روانشناسیمحیطیوطراحیفضاهایشهریکاربستعلومرفتاریدرطراحیمحیطشهری. پیام مهندس، شماره ٣٤.
محمودی­نژاد، هادی (1387). سنجشعواملتاثیرگذاربراحساسامنیتشهرینمونه موردی: شهرکرمان. مدیریت شهری، شماره ١٩.
مدنی پور، علی (1384 ). طراحیفضایشهرینگرشیبرفرایندیاجتماعیومکانی. مترجم فرهاد مرتضایی، شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.
مرادی، نازیلا (١٣٨١). شاخص هایامنیتدرفضاهایشهری. شهرداریها، شماره ٤١ .
هادوی، سارا (١٣٨٣). توسعهایدهمنظرشفابخشدرفضایعمومیشهری. پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه تهران.
Borja, J., Muxi, Z (2010). Espay public: Ciutat I CiutadaniaDiputacio be Bacelona. Barcelona.
George Bugliarello (2003). Urban security in perspective- Technology in Society. Vol. 25, pp.499-507.
Cozens P.M (2002). Sustainable Urban Development and Crime Prevention through Environmental Design for the British City.Towards an Effective Urban nvironmentalism for the 21st Century-School of Technology, Vol.19, pp.122-137.
Park (2012). Technology and Society Magazine. IEEE Vol.23, pp.2-19.
Roman, Cybriwsky (2009).Changing patterns of urban public space Cities. Vol.16, No.4, pp.23-223.
Wekerle, Wh (2005). Safe cities: guidelines for planning design and management. Van Nostrand Reinhold, United States of America.