تحلیل فضایی - مکانی تصادفات رانندگی درون شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل فازی (مطالعة موردی: شهر کرمان)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشتة برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران

2 عضو هیأت علمی دانشکدة معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمان، کرمان، ایران

چکیده

تبیین موضوع: شهر کرمان طی چند دهه اخیر شاهد تحولات زیادی بوده است. این تحولات شامل توسعه فیزیکی، افزایش جمعیت شهری، مهاجرت بی­رویه، حاشیه نشینی و گسترش افقی شهر با حفظ مرکزیت اداری، اقتصادی و فرهنگی جنوب شرق هستند، اما ایجاد زیر ساخت ها به خصوص در بخش حمل و نقل شهری، متناسب با این تحولات صورت نپذیرفته است. تحقیق حاضر با درک اهمیت موضوع و با توجه به جایگاه شهر کرمان و عدم مطالعات منسجم در این خصوص سعی دارد با استفاده از فنآوری GIS و مدل فازی به بررسی و تحلیل پراکندگی تصادفات شهر کرمان و اولویت بندی مناطق حادثه خیز اقدام نماید.
روش: نوع پژوهش، کاربردی و با توجه به ماهیت موضوع، روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است. روش گردآوری داده‌ها به صورت ترکیبی مبتنی بر اسنادی و پیمایشی است. بر این اساس فاکتور های مهم که پس از تلفیق و ترکیب داده ها در محیط GIS  ابتدا نقشه پراکندگی تصادفات رانندگی شهر کرمان مشخص گردید و سپس با وزن دهی به فاکتورها مناطق حادثه خیز شهر کرمان مشخص گردید.
یافته‎ها: بر این اساس به ترتیب سه محدوده میدان آزادی، خیایان مطهری و جهاد بیشترین مناطق مستعد تصادفات درون شهری می­باشند که با توجه به انجام پروژه­های روان­سازی ترافیک در میدان آزادی، محور خیابان مطهری (پارک مطهری تا سه راه طالقانی) به عنوان محور با بیشترین تصادفات انتخاب گردید.
نتایج: هدف اصلی این تحقیق تاکید بر تعداد کلی تصادفات به منظور تشریح مکان‌های حادثه‌خیز و ایجاد مدلی بر حسب شدت و تنوع تصادفات بوده هسج. جمع بندی نشان می دهد مناطق مرکزی شهر به خصوص میدان آزادی، خیابان مطهری و بلوار جهاد بیشترین خطر بروز تصادفات درون شهری را داشته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


احمدی، فهیمه (1388). علل وقوع تصادفات در معابر شهری، مجلۀ شهرداری­ها. سال10، شمارة 96.
امین منصور، بهرام (1379). نقش فاکتورهای مؤثر در تصادفات جاده­ای و شهری استان اصفهان. پژوهش در علوم پزشکی، دورة 5، شمارة 2، صص 126-123.
پرهیزگار، اکبر (1376). ارائة الگوی مناسب مکان­گزینی مراکز خدمات­شهری با تحقیق در مدل­ها و GIS شهری. رسالة دکتری جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشکدة علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس.
 زیاری، کرامت الله (1380). اصولوروش­هایبرنامه­ریزی منطقه­ای. انتشارات دانشگاه یزد، ص 324.
سازمان مدیریت و برنامه­ریزی استان کرمان (1394). سالنامة آماری استان کرمان.
سالنامة آماری کشور (1393) و (1394).
شرکت مهندسین مشاور ارگ، (1378).
عابدینی، مهدی؛ یزدان­پناه، حمید؛ نقدی­زاده، محمدرضا؛ چایپی مطلق، مرتضی (1392). ارائة مدل پیش­بینی میزان تصادفات در میادین شهر تهران. سیزدهمین نفرانس بین­المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک، صص 13-1.
عامری، محمود؛ ملکوتی، محمود (1386). برهم کنش ویژگی­های روسازی راه و حجم ترافیک بر روی نرخ تصادفات جاده­های دوخطة برون­شهری. پژوهشنامه حمل و نقل، دورة 4، شمارة 4.
قدیری فراز، بهادر؛ وزیری، منوچهر؛ عقیلی، نسترن؛ بنده خدا، مسعود (1392). بررسی عوامل تأثیرگذار بر شدت تصادفات ترافیکی نمونة موردی: شهر اصفهان. سیزدهمین کنفرانس بین­المللی حمل و نقل و ترافیک، صص 17-1.
محمدی، جواد (1380). سامانة اطلاعات جغرافیایی در مکان­یابی سبز شهری. ماهنامة شهرداری­ها، سال 4، شمارة 44، ص 15.
معاونت حمل و نقل و دفتر ایمنی و ترافیک (1378). اطلاعات آماری.
ملکی، سعید (1390). درآمدی بر توسعة پایدار شهری. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران.
مهدی­پور، فاطمه؛ مسگری، محمدسعدی (1385). الگویی برای مکان­یابی بر اساس متدهای تصمیم­گیری چند­معیاره. تهران: دانشگاه خواجه ­نصیر­ طوسی.
اله­یاری نیک، اشکان (1392). به­کارگیری روش­های تحلیل خطی با محوریت جی­ای ­اس به­منظور پیشگیری از تصادفات ترافیکی (نمونة موردی: شبکة خیابان­های شهر مشهد). سیزدهمین کنفرانس بین­المللی مهندسی حمل و نقل و ترافیک، معاونت و سازمان حمل و نقل و ترافیک.
 
Abaspour, R (2012). Allocation citizens to predetermined locations for disaster management after the earthquake. Journal - Promoting Surveying Engineering and Spatial Information, Vol.2, No.2.                                                                
Carmon, M., Tiesdell, S., Heath, T., Taner, O (2003). Public Place Urban Spaces. Architectural Press, UK.
Cowan, Robert (2005). The dictionary of urbanism. Street press ltd, London.
Dueker, K.J (1979). Land resource information systems a review of fifteen years experience. Geoprocessing. Vol.1, No.2, pp.106-112.
 Erdogan, S (2009). Explorative spatial analysis of traffic accident statistics and road mortality among the provinces of Turkey. Journal of Safety Research, Vol.40, No.5.
Ewing, R., Handy, S., Brownson. R., Clemente, O., Winston, E(2006). Identifying and Measuring Urban Design Qualities Related to Walkability. Journal of Physical and Health, Vol.3, pp.223-240.
Hillman, M., Adams, J., Whitelegg, J (1990). One False Move: a study of Children’s Independent Mobility. PSI Publishing, London.
http://www.loghatnaameh.com
http://www.oxforddictionaries.com
HTTP://www.walkablestreets.com
Karsahim, M., Terzi, S (2002). Distribution of Hazardous Location on Highway through GIS. International Symposium on GIS, September 26, 2002-2023.
Kongsomsaksakul, S., Yang, C., Chen, A., (2005).  Shelter location-allocation model for flood evacuation planning. Journal of the eastern Asia society for transportation studies, Vol.6, pp.423-4252.
Marsousi, N., Hosseini, M.S (2009). Geography and urban Planning. Master student book.
Pikora, T., Giles-Corti, B., Bull, F., Jamrozik, K., Donovan, R (2003). Developing a framework for assessment of the environmental determinants of walking and cycling. Social Science & Medicine 56, pp.1693-1703.
Taleai, M., sharifi, A., sliuzas, R., Mesgari, M (2008). Evaluating the compatibility of multi – functional and Intensive urban land uses. International Journal of Applied Earth observation and Geo Information, Vol.9, No.4.
Vafaeinezhad, A (2009). Spatio-Temporal Modeling and Planing of Working Groups in an Activity Based GIS. PhD. Khaje Nasir Toosi University.
Zhang, H., et al (2010). Simulating mulltiobjective  spatial optimization allocation of  land use based on the integeration of multi-agent systemand genetic algorithm. International gournal of environmental research (ijer), Vol.4, No.4, pp.765-776.