واکاوی فضایی احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری با رویکرد آینده‌پژوهی (مطالعۀ موردی: شهر خرم‌آباد)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، ایران، تهران، ایران

2 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، ایران، تهران

3 دانشجوی دکتری آینده پژوهی، دانشگاه امام خمینی، ایران، قزوین.

4 دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

تبیین موضوع: با افزایش تراکم جمعیت در شهرها، کلیه ابعاد اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی در شهرها دچار تحولات اساسی شده است، همسو با این مسائل؛ احساس امنیت در فضاهای شهری به یکی از دغدغه‌های برنامه ریزان شهری و مدیران تبدیل شده است. در واقع، یکی از اهداف اصلی برنامه­ ریزی شهری، تصمیم ­گیری در زمان حال است تا فعالیت ­های شهری در آینده به نفع شهروندان آن، به‌ درستی هدایت شوند. تبیین و توصیف امنیت فضاهای شهری در آینده، می‌تواند از بروز انواع ناهنجاری‌های اجتماعی بکاهد.
روش: پژوهش حاضر باهدف؛ واکاوی فضایی احساس امنیت شهروندان در فضاهای شهری از منظر آینده­ پژوهی در شهر خرم‌آباد با رویکرد توصیفی- اکتشافی مبتنی بر منابع اسنادی- پیمایشی تدوین شده است، جامعه آماری مورد مطالعه، نخبگان و متخصصان در حیطه امنیت در فضاهای شهری بوده‌اند، برای تجزیه‌ وتحلیل اطلاعات از نرم‌افزار میک مک، روش تحلیل ساختار و ماتریس تأثیر متقابل استفاده‌شده است.
یافته‎ها: در خصوص میزان اثرگذاری متغیرهای مورد مطالعه بر آینده احساس امنیت در شهر خرم‌آباد، نتایج تحقیق نشان داد پنج متغیر اثرگذار به ترتیب شامل اشتغال، درآمد و طبقه اجتماعی، تأثیر ساز و کارهای مدیران در کاهش ناهنجاری‌ها، بازخوردهای اجتماعی و ارتباطی شهروندان نسبت به یکدیگر و میزان اشراف و احاطۀ واحدهای مسکونی بر هم می‌باشد.
نتیجه‎گیری: بر اساس متغیرهای اثرگذار بر مدیریت امنیت در فضاهای شهری می‌توان گفت که وضعیت ناپایداری بر سیستم حاکم بر شهر خرم ­آباد حاکم است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


پورموسوی، سیّدموسی؛ سالاری سردری، فرضعلی؛ علی­زاده، سیدانا؛ بیرانوندزاده، مریم؛ شاهینی­ فر، مصطفی (1394). بررسی تاثیر ساختار فیزیکی- کالبدی فضاهای شهری بر امنیت محیطی (مطالعۀ موردی: منطقه ثامن شهر مشهد). پژوهش ­های جغرافیای انسانی، دورۀ 47، شمارۀ 3، صص 476-463.
بختیاری مقدم، حسن؛ رستمی، محمود (1391). تأثیر آینده­پژوهی بر برنامه ریزی راهبردی در سازمان­های امنیتی. فصلنامه امنیت پژوهی، سال 11، شمارۀ 37، صص 115-89.
خزائی، سعید (1386).آینده­پژوهی،مفاهیموضرورتها. سایت کشف آینده.
خضیری عفراوی، ندا؛ مظهری، محمد ابراهیم؛ مکی نیری، ثریا (1394). تدویناحکامطراحیفضایپیادهروباتأکیدبرافزایشامنیتشهری مطالعه موردی: بلوار گلستان شهر اهواز. مطالعات شهری، دورۀ 4، شمارۀ 15، صص 80-69.
ذبیحی، حسین؛ لاریمیان، تایماز؛ پورانی، حمیده (1392). ارائهمدلتحلیلیبرایارتقاءامنیتشهریازطریقرویکردامنیتطراحی (SBD) (مطالعۀ موردی: منطقه 17 شهرداری تهران). مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، دورۀ 5، شمارۀ 17، صص 136-119.
رفیعیان، محسن؛ مویدی، محمد؛ سلمانی، حسن؛ توانگر، لیلا (1391). ارزیابی احساس امنیت شهروندان با رویکرد منظر شهری(نمونۀ موردی: محلّه اوین). فصلنامۀ شهر ایرانی اسلامی، دورۀ 2، شمارۀ 8، صص 64-51.
ساروخانی، باقر؛ نویدنیا (1385). امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران.رفاه اجتماعی، دورۀ 6، شمارۀ 22، صص 107-87.
سبحانی، نوبخت؛ سعیدی فرد، فرانک؛ جنگی، حسن؛ جعفری، معصومی (1395). تحلیل شاخص­ها و ابعاد توسعه پایدار محله­ای در راستای ارتقای امنیت شهری (مطالعه موردی شهر شاهین­دژ). پژوهشنامۀ جغرافیایی انتظامی، دورۀ 4، شمارۀ 14، صص 88-51.
صادقی، نگین؛ ذبیحی، حسین؛ اسلامی، سیّدغلامرضا (1394). مقایسه تطبیقی مکان یابی فضای سوم و نقشه شناختی احساس امنیت در فضای شهری (نمونۀ موردی شهر اصفهان). برنامه­ریزی فضایی، دورۀ 5، شمارۀ 2، صص 115-93.
ساسان­پور، فرزانه؛ آزادبخت، احسان (1393). کاربرد روش آینده­پژوهی در حکمروایی خوب شهری. ششمین کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه­های شهر اسلامی، 21 و 22 آبان­ماه، مشهد.
سبحانی، نوبخت (1396). سناریوهای مدیریت یکپارچه حریم پایتخت با رویکرد آینده ­پژوهی. پایان­نامه به راهنمایی فرزانه زیویار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
زندحسامی، حسام؛ شهرام فر، شیوا (1395). شناسایی ابعاد مؤثر بر آینده نگاری برنامه ریزی شهری با رویکرد اقتصادی (مطالعۀ موردی: توسعه پایدار شهر قزوین). اقتصاد و مدیریت شهری، سال 4، شمارۀ 3، صص 73-55.
لطفی، صدیقه؛ بردی آنامرادنژاد، رحیم؛  ساسانی‌پور، محمد (1393). بررسی احساس امنیت در فضاهای عمومی (مطالعه موردی کلانشهر شیراز). فصلنامه برنامه­ر یزی شهری، دورۀ 5، شمارۀ 19، صص 32-17.
قرایی، فریبا؛ راد، نفسیه؛ رشیدپور جهانبانی؛ نازیلا (1389). بررسی و سنجش حس امنیت در مناطق مختلف شهری (نمونۀ موردی: مناطق 2 و 11 تهران). آرمان­شهر، دورۀ 3، شمارۀ 4، صص 32-17.
مختاری، مریم؛ بلالی، اسماعیل؛ میرفردی، اصغر؛ حسینی اخگر، سیّدمعصومه (1391). بررسی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر احساس امنیت اجتماعی در شهر یاسوج، پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. دورۀ 1، شمارۀ 2، صص 21-40.
امیری، حکمت (1392). جایگاه شهرسازی در قانون و مدیریت شهری سازمان منطقه آزاد کیش. تهران: اوّلین همایش ملی شهرسازی و نظام مهندسی ساختمان در کشور.
مقیمی، ابوالفضل (1394). معرفت شناسی آینده ­پژوهی در رویکردهای نظری به برنامه­ ریزی شهری، معماری و صنعت ساختمان. مدیریت شهری، دورۀ 14، شمارۀ 38، صص 104-75.
مویدی، محمد؛ علی نژاد، منوچهر؛ نوایی حسین (1392). بررسی نقش مولفه های منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری (نمونۀ مورد مطالعه: محلّه اوین تهران). مطالعات امنیت اجتماعی، دورۀ 1، شمارۀ 35، صص 191-159.
میرمحمدتبار، سید احمد؛ مجدی، علی اکبر؛  بنیاد، لیلی (1395). بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان (فراتحلیلی از تحقیقات موجود). مطالعات اجتماعی روان­شناختی زنان، دورۀ 14، شمارۀ 4، صص 156-123.
نعیم­یاوری، مجید؛ تقی­زاده، علیرضا (1391). آینده­پژوهی پلیس، رهیافتی نو برای تحقق امنیت اجتماعی. اوّلین همایش ملّی آینده­پژوهی، صص 10-1.
Foster, S. Knuiman, M., Villanueva, K., Wood, L., Christian, H., Giles-Corti, B (2014). Does walkable neighbourhood design influence the association between objective crime and walking? International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 11, 100-110.
Gavigan, J. P., Scapolo, F (2001). A practical guide to regional foresight: FOREN. Sviluppo Italia Michele Capriati, Teresa Di Bartolomeo, pp1-132.
Kameoka. A., Yokoo, Y., Kuwahara, T (2004), A Challenge of Integrating Technology Foresight and Assessment in industrial Strategy Development and Policymaking. Technological Forecasting and Social Change, 71(6), 579-598.
Schneider, R.H., Kitchen, T (2013). Putting crime prevention through environmental design into practice via planning systems: a comparison of experience in the US and UK. Built Environment, Publisher: Alexandrine Press, 39(1), 9-30,
Shankar, R., Shah, A (2003). Bridging the economic divide withincountries - a scorecard on the performance of regional policies in reducingregional income disparities. World Development, pp:1410-1432.
Zedner, L (2007). Democracy, society and the government of security. Theoretical Criminology, Vol.11, 137-140.