تحلیل تطبیقی رابطه بین فقر و خشونت شهری با استفاده از مدل ویکور (مطالعه موردی: محلّه‌های شهر یزد)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین فقر و گسترش انواع مختلف خشونت های شهری در سطح محلّه‌های شهر یزد است. با توجه به اهداف تحقیق، نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری، افراد مجرم در43 محلّه شهر یزد است. شاخص های تحقیق شامل: شاخص های فقر به عنوان متغیرهای مستقل و شاخص­های خشونت شهری به عنوان متغیرهای وابسته می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقیق، از آزمون‌های آمار استنباطی مانند: ضریب رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر و همچنین از شاخص نزدیکترین همسایه و مدل ویکور برای رتبه بندی میزان خشونت در محلّه‌های شهر یزد استفاده شده است. یافته ­ها نشان می دهد اکثر محلّه‌هایی که دارای بیشترین میزان فقر هستند؛ غالباً نقاط داغ خشونت نیز در همان محلّه‌ها بیشتر است. در این ارتباط،  بر اساس مدل تحلیل مسیر،  شاخص پایین بودن میزان درآمد و  بیکاری دارای بیشترین تأثیر و دسترسی به خدمات، دارای کمترین تأثیر در افزایش فقر و خشونت شهری می­باشند. همچنین در مورد اثر مستقیم، مؤلفه سطح سواد دارای کمترین اثر و مؤلفه میزان بیکاری دارای بیشترین اثر در افزایش خشونت های شهری بوده است که ضریب همبستگی چندگانه با مقدار 0/741 رابطه بین گسترش میزان فقر و افزایش میزان خشونت و کاهش احساس امنیت در سطح محلّه‌های شهر یزد را تأیید می نماید. در نهایت راهکارهایی جهت از بین بردن فقر و کاهش خشونت شهری در سطح محلّه‌های شهر یزد ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


 اکبری، علی. (1392). انسان و شهر. مجله علوم اجتماعی، شمارۀ 66.
اهری، زهرا. شهلا امینی. (1375). تجارت کشورهای مختلف در تأمین مسکن. انتشارات وزارت مسکن و شهرسازی، سازمان ملّی زمین و مسکن.
بهفروز، فاطمه. (1386). فلسفه و روش­شناسی تحقیق علمی در جغرافیا. انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
پیران، پرویز. (1366). شهرنشینی شتابان و ناهمگون (قسمت سوم: مسکن نابهنجار)، مجله اطلاعات سیاسی- اقتصادی، سال 2، شماره 16.
حاجی­زاده میمندی، مسعود. (1388). نقش خانواده نابسامان بر پدیده کودکان کار استان یزد، نشریه انتظام اجتماعی، شماره 3.
حکمت­نیا، حسن و علیرضا افشانی. (1389) حاشیه نشینان و ارتکاب جرایم اجتماعی. مطالعه موردی: شهر یزد، پژوهش­های جغرافیای انسانی، شماره 72، صفحات 166-157.
روســتایی، شــهریور. احــدنژاد، محســن، اصغری زمـانی، اکبر. زنگنـــه، علیرضـــا. (1391). الگوی تطبیقی گسترش فقر در شهر کرمانشاه در دوره 85-1375. مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال 3، شماره 12.
عابدین­درکوش، سعید. (1364). درآمدی به اقتصاد شهری. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
عرب مازیار، عباس. حسینی نژاد، مرتضی. (1383). برآورد میزان فقر و شدت آن در گروه های مختلف شغلی خانوارهای روستایی ایران. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 45.
قربان نیا، ناصر. (1378). نگاهی به فقرا از منظر جرم شناسی. نامه مفید، شماره 17.
مجیدی خامنه، بتول. محمدی، علیرضا. (1384). درآمدی بر شناخت و سنجش فقر شهری. مجله جغرافیا، سال 3، شماره 6 و 7.
مکیان، سید نظام­الدین. سعادت­خواه، آزاده. (1390). اندازه­ گیری حداقل معاش با استفاده از سیستم مخارج خطی مطالعه موردی: جامعه شهری استان یزد (برنامه ­های سوم و چهارم توسعه). پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال 2، شماره 5.
نورمحمدی، مهدی. حاتف، حاضری. (1390). عوامل مرتبط با فقر شهری ایران طی سال های 85-1363. فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 11.
Atashin Panjeh, S., sasani, A., (2013). Applying logarithmic fuzzy preference programming and vikor methods for supplier selection: a case study. Journal of American Science, Vol.9.
Butterworth, D., Chance, J.K., (1981). Latin American Urbanization. Cambridge University Press.
Doughty, P., (1970), Behind the back of the city: Provincial life in Lima, Peru. In Mangin, (ed.), Peasants in cities, Boston: Houston Editorial.
Gilbert, A., Ward, P. M., (1986). Latin American Migrants: a Tale of Three Cities. Peoples and Environments: Issues and Enquiries, ed. Slater, F. London: Collins Educational, pp: 24-42.
Gilbert, Alan., Gugler, Josef., (1992). Cities, Poverty and Development. New York NY: Oxford UP.
Habitat., (2003). State of African Cities 2003: A framework for addressing urban challenges in Africa. UN-HABITAT: Nairobi.
HungYi, w., GwoHshiung, t., YiHsuan, C., (2009). A fuzzy mcdm approach for evaluating banking performance based on balanced scorecard, expert systems with applications. Vol.36.
Jewkes, R., Sen, P., GarciaMoreno, C., (2002). Sexual violence. In: Krug EG et al., eds. World report on violence and health, Geneva, World Health Organization, pp: 149–181.
JihJeng, H., GwoHshiung, t., HsiangHis, l., (2009). A revised vikor model for multiple criteria decision making-the perspective of regret theory. The Smithsonian/nasa astrophysics data system, Vol.35.
Lerner, D., (1967). Comparative Analysis of Processes of Modernization. in the City in Modern Africa, ed. Miner, H. London: Pall Ma, pp: 21-38
Mangin, W., (1959). The Role of Regional Associations in the Adaption of Rural Migrants to Cities in Peru. Sociologus 9.
Mangin, W., (1970), Peasants in Cities: Readings in the Anthropology of Urbanization. Boston: Houghton Mifflin.
Opricovic, Serafim., Tzeng, GwoHshiung., (2002). Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS. European Journal of Operational Research 156.
Perlman, J., (1976). The Myth of Marginality. Berkeley: University of California Press
Portes, A., (1972). Rationality in the Slum: an Essay in Interpretive Sociology. Comparative Studies in Society and History 14.
Roberts, B., (1978), Cities of Peasants. London: Edward Arnold.
Roberts, Bryan., (1978). Cities of Peasants. London: Edward Arnold.
SanchezLeon, A., (1992). Lima and the Children of Chaos. in Rethinking the Latin American City, ed. (1993) Morse, R.M. and J.E. Hardoy. Baltimore: The Woodrow Wilson Center Press and The Johns Hopkins University Press, pp: 201-207.