تحلیل وضعیت مولفه‌های موثر بر اجتماع‌پذیری فضاهای شهری (مطالعۀ موردی: کوچه‌ی حاج ‌رئیس، شهر بوشهر)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران

10.22103/jusg.2025.2145

چکیده

مقدمه: حضور یا عدم حضور انسان‌ها در فضاها و قلمرو‌های عمومی به عنوان بازنمایی رفتار انسان منجر به ظهور نشانه‌هایی از مشارکت خواهد بود. لذا هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و استخراج مولفه‌های موثـر بـر اجتماع‌پذیری فضاهای عمومی؛ تحلیـل و تبییـن همبسـتگی روابط میان آن‌ها، تایید مدل پیشنهادی؛ و در نهایت نیز ارزیابی عملکرد اجتماع‌پذیری مورد مطالعه به تفکیک مولفه‌های تایید شده توسط خبرگان است.
داده و روش: این پژوهش ;کاربردی و دارای ماهیت توصیفی-تحلیلی است و با به کارگیری روش کمی انجام گرفته است. بخش مبانی نظری با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و بخش میدانی با روش کمی با استفاده از پرسشنامه، و آزمون مدل به روش آزمون دو جمله‌ای در نرم‌افزار SPSS و تحلیل عاملی تأییدی در نرم‌افزار Lisrel انجام شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش کل جمعیت شهر بوشهر؛ 252 هزار نفر و نمونه‌ی آماری با استفاده از فرمول کوکران برابر با 150 نفر است. روش نمونه‌گیری هدفمند بوده است و شهروندانی انتخاب شده‌اند که تجربه‌ی ادراک کوچه حاج رئیس را در طول زمان داشته‌اند.
یافته‌ها: شاخص‌های آماری به وضوح نشان می‌دهد که مدل پیشنهادی به خوبی با داده‌ها هماهنگ شده است و همانطور که پیش‌بینی می‌شد، مولفه‌های کالبدی، فعالیتی_اجتماعی و ادراکی_معنایی، تبیین کننده مفهوم اجتماع‌پذیری هستند و همچنین هر یک از شاخص‌های نامبرده قادر به سنجش این مولفه‌ها هستند.
نتیجه‌گیری: از میان مجموع مولفه‌های موثر بر اجتماع‌پذیری کوچه‌حاج رئیس، مولفه‌های دسترسی و ارتباطات، روئیت‌پذیری، مبلمان اجتماع‌پذیر، کاربری‌های فعال، عملکرد فضا در جذب گروه‌های مختلف سنی و در نهایت انعطاف‌پذیری از دیدگاه مراجعه‌کنندگان در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. در انتها نیز به منظور تغییر وضعیت مولفه‌های نامطلوب پیشنهاداتی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات