بررسی عوامل موثر بر افزایش مشارکت اجتماعی با تأکید بر احساس تعلق محله ای (مطالعۀ موردی: نورآباد دلفان)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر مشارکت اجتماعی با تاکید بر احساس تعلق محله­ای  در شهر نورآباد دلفان انجام گرفت. روش تحقیق توصیفی– تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نمونه برآورد شد. روش انتخاب نمونه­ها به استناد به طرح جامع سال1390 شهر نورآباد که این شهر را به 3 ناحیه و 14 محله تقسیم کرده، از هر ناحیه 2 محله و جمعاً 6 محله به صورت تصادفی ساده بوده است. پرسشنامه­ها به صورت مساوی بین این محلات  تقسیم شد. پس از جمع آوری اطلاعات، اطلاعات با استفاده از نرم­افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین متغیرهای زمینه­ای شامل (جنسیت، سن، تحصیلات، شغل، میزان درآمد، مدت زمان سکونت در محله) با آمادگی برای مشارکت رابطه معنادار وجود دارد. به این صورت که تحصیلات بالاتر افراد برابر است با درک بالاتر افراد از مزایای مشارکت و پایگاه شغلی بهتر برابر است با انگیزه بالاتر افراد در فرآیند مشارکت، میزان درآمد بالاتر برابر است با قدرت مانور بیشتر افراد در فرآیند مشارکت و سال­های سکونت بیشتر برابر است با احساس هویت محله­ای بیشتر و آمادگی بالاتر برای مشارکت، و هم چنین بین متغیرهای اصلی پژوهش (احساس تعلق محله ای، احساس امنیت محله­ای) با آمادگی برای مشارکت رابطه معنادار وجود داشت و حس تعلق به محله موجب مسئولیت پذیری افراد و در نهایت آمادگی برای فعالیت­های مشارکتی می ­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابراهیمی، نگار. (1392). حس تعلق محله­ای و نقش آن در مشارکت اجتماعی در محله­های شهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 13 شهرداری تهران). معاونت امور اجتماعی و فرهنگی اداره کل مطالعات اجتماعی و فرهنگی .
رسولی، رقیه. (1395). بررسی عوامل موثر بر مشارکت ساکنین در بهسازی –نوسازی بافت فرسوده (نمونه موردی: محله ورداورد، منطقه21 شهر تهران). شانزدهمین همایش سیاست­های توسعه مسکن در ایران ،12و 13 مهرماه 1395، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران .
رضا زاده، مهدی. علمی، محمود. (1394). بررسی رابطه بین احساس امنیت اجتماعی و مشارکت اجتماعی در بین دانش آموزان متوسطه شهر شوط. مطالعات جامعه شناسی، سال ششم، شماره بیست سوم .
زاکس، ولفگاگ. (1377). نگاهی نو به مفاهیم توسعه. ترجمه فریده فرهی و فرید بزرگی، نشر مرکز.
زبردست، اسفندیار. (1383). اندازه شهر. تهران: وزارت مسکن وشهرسازی، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
زمردیان، امیرحسین. (1391). اهمیت پرداختن به موضوع حس جمعی در طرح­ها و پژوهش­های توسعه محله­ای. جستارهای شهری، شماره ی 39-40 .
صدیق سروستانی، رحمت الله. نیمروزی، نوروز. (1389). بررسی ارتباط بین مشارکت در روابط همسایگی و احساس امنیت در محلات شهر مشهد. فصلنامه دانش انتظامی، سال دوازدهم، شماره دوم.
علوی تبار، علیرضا. (1380). بررسی الگوه­های مشارکت شهروندان در اداره­ی امور شهرها، جلد دوم (یافته های تجربی و راهبردی). تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور.
قاسمی، وحید. نگینی، سمیه. (1389). بررسی تاثیر بافت محلی بر هویت اجتماعی با تاکید بر هویت محله جلفا در شهر اصفهان. مطالعات و پژوهش های شهری و منطقه­ای، سال 2، شماره 7، صص136-113.
قدرجانی، راضیه. قیطرانی، نیما. (1391). بررسی روش­های ارتقای مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی بافت­های فرسوده شهری (مطالعۀ موردی: محله جولان همدان). مجله هفت حصار، سال 1، شمارۀ 2.
Abedi S.A. (2006). The place of foster in development with emphasis on participation, Journal of Ruraland Development, 137-169.[In Persian].
 
Altman, I., Low, S. (1992). Place attachment. New York: Plenum.
Elvira, C., Claudia, P., Corey, K., Joshanloo, M., Rostami, R., Nosratabadi, M. (2008). Social Participation, Sense of Community and SocialWell Being: A Study on American, Italian and IranianUniversity Students Soc Indic Res, 89:97–112DOI 10.1007/s11205-007-9222-3
Fulong, W. (2012). Neighborhood Attachment, Social Participation, and Willingness to Stay in China’s Low-Income Communities Urban Affairs Review 48(4) 547– 570.
McMillan, W. D., Chavis, M. D. (1986). Sense of community: A definition and a theory. Journal of Community Psychology, 14, 6–22.
UNDP. (2011). Human Development REPORT Office. Available at URL: http://www.undp
Verba, S., Schlozman, K. L., & Brady, H. E. (1995). Voice and equality: Civic volunteerism in American.