ارزیابی و تحلیل پتانسیل ها و راهبردهای مؤثّر گردشگری شهر راین با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک کمّی QSPM

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری از دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

10.22103/juas.2016.1852

چکیده

شهر راین یکی از غنی‌ترین مراکز گردشگری در استان کرمان، با داشتن کانون جذب گردشگری مانند ارگ، آبشار، مناظر زیبای اطراف، چشمه‌سارهای کوه هزار، وجود بزرگ­ترین دهانۀ آتشفشانی منطقه، معادن مرمر سبز و صورتی و چشمه‌های آب معدنی، بقاع متبرکه و فرصت‌های پیش‌رو چون موقعیت مواصلاتی استان و خدماتی شهر، ایجاد بازارهای مناسب صنایع دستی و ارائه قابلیت‌های محلی و ... با ضعف‌ها و تهدیدهایی مواجه است. هدف پژوهش حاضر بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت و تهدیدهای شهر راین در زمینۀ توسعۀ صنعت گردشگری است. روش تحقیق حاضر تلفیقی از روش کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی است که با استفاده از مدل SWOT به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته و راهبردهای مناسب توسعه گردشگری شهر در چهار دستۀ SO، ST، WO و WT تعیین نموده است. در مرحلۀ بعد برای انتخاب بهترین راهبرد برای توسعۀ این صنعت ماتریس برنامه‌ریزی کمّی (QSPM) به کار گرفته شد، جهت تعیین وزن‌ها عوامل SWOT بر اساس مصاحبه و تکمیل پرسشنامه از کارشناسان و گردشگران کمک گرفته شده­است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که راهبرد تنوعی، مناسب‌ترین راهبرد برای توسعۀ گردشگری منطقه می‌باشد. راهبردST3  با میانگین 43/2 با تأکید بر تبلیغات و اطلاع‌رسانی به گردشگران دربارۀ قابلیت‌های منطقه و تدوین قوانین ویژه به­منظور استفادۀ بهینه از پتانسیل‌ها و جلوگیری از تخریب آنها به­عنوان بهترین راهبرد پیشنهاد شده­است.

کلیدواژه‌ها


ابراهیم­زاده، عیسی. آقاسی­زاده، عبدالله. (1390). تأثیر منطقۀ آزاد چابهار بر توسعۀ گردشگری حوزۀ نفوذ آن با بهره­گیری از مدل رگرسیون و آزمون T-Test. فصلنامۀ جغرافیا و توسعه، شمارۀ 21، صص 26-5.
امیدی، نبی. (1391). راهبردسنجی توسعۀ صنعت گردشگری در استان ایلام                با استفاده از مدل SWOT. فصلنامۀ برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شمارۀ 5، صص 104-95.
 حکمت­نیا، حسن. موسوی، میرنجف. (1385). کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید بر برنامه­ریزی شهری و ناحیه­ای. چاپ اوّل، تهران: انتشارات علم نوین.
 سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری ایران. (1390). آمار گردشگران ورودی به ایران.
قلی­زاده، محمّدرضا. (1389). ارائۀ یک الگوی تلفیقی به­منظور بخش­بندی بازار هدف صنعت گردشگری با استفاده از رویکرد SWOT (مطالعۀ موردی: استان گیلان). پایان­نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ مدیریت بازرگانی، دانشگاه آزاد واحد رشت.
 کاظمی، مهدی. اسماعیلی، محمودرضا. بیگی فیروز، الله‌یار. (1392). تدوین و انتخاب استراتژی توسعه و گردشگری استان لرستان بر اساس تحلیل SWOT و ماتریس برنامه­ریزی استراتژیک. مجلۀ جغرافیا و توسعه، شمارۀ 32، صص60-47.
کردنائیچ، اسدالله. عادل، آذر. نیاکان لاهیجی، نازیلا. (1388). تدوین استراتژی اثربخش سازمانی در بخش دولتی (مطالعۀ موردی: گمرک جمهوری اسلامی ایران). فصلنامۀ پژوهش‌های رشد و توسعۀ پایدار، شمارۀ 2، صص 114-91.
Butler, R.W., (2002). Ecotourism, Has it Achieved Maturity or Has the Bubble Burst? Pacific Rim tourism 2000 New Zealand, p.256
Chiang.Lee, Chien., Chun.Ping, Chang., (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels, Tourism Management 29.
Cloverdon, R.C., (2002). Tourism development in the SADC region: The Opportunities and challenges, Development southern Africa, Vol.19, No.1, pp: 7-28.
Deng.Jinyang, Brianking., Ihomas, Bauer., (2004). Evaluating natural attractions for tourism. Annals of Tourism Research, Vol.29, No.2, pp: 422-438.
Donald, E.,  Hawkins, Shaun.Mann., (2007). The World Bank’s Role in Tourism Development. Annals of Tourism Research, Vol.34, No. 2, pp: 348–363.
Lanza, Myriam., (2003). Analyzing Heritage Resources for Urban Tourism in European Cities. Contemporary Issues in Tourism Development, Routledge.
Lee, T.H., Liu, R.T., (2011). Strategy formulation for the recreational areas of Central Taiwan: An application of SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threat) analysis. Journal of Hospitality Management and Tourism,Vol.2, No.3.
Thomas, R., Pigozzi, B., Sam.brook, R., (2005). Tourist Carrying Capacity Measures: Crowding Syndrome in the Caribean. The Professional Geographer, Vol.57, No.1, pp: 13-20.
Tohidy, F., (2011). Economic Impact of Tourism Industry, International Journal of Business and Management, Vol.6, No.8.
WTO, http://www.world-tourism.org/facts/menus.html, 2004b.