پراکندگی فضایی - مکانی ایستگاه‌های توزیع آب آشامیدنی در شرایط اضطراری (مطالعۀ موردی: منطقۀ 2 شهر کرمان)

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

2 استادیار گروه مدیریت، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

3 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

10.22103/juas.2016.1848

چکیده

وضعیت اضطراری، رویداد برنامه‏ریزی نشده‏ای است که در اثر آن افراد، تأسیسات و محیط زیست در معرض خطر جدی قرار می­گیرند. از عمده­ترین مشکلاتی که در شرایط اضطراری مردم با آن مواجه می­شوند مشکل آب است. آمادگی برای رویارویی با شرایط اضطراری، مستلزم فراهم آوردن تمامی امکاناتی است که منجر به کاهش احتمالات در امر تصمیم­گیری شود؛ بنابراین، یافتن مکان‌های مناسب جهت ایجاد ایستگاه‌های توزیع آب شرب برای صرفه­جویی و بهینه­سازی مصرف آب دارای اهمیت است. روش تحقیق در این پژوهش، بر اساس روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی و بر اساس هدف کاربردی می‌باشد. در این پژوهش با نظرسنجی از کارشناسان خبرۀ آب و فاضلاب، مدیرت بحران و اساتید صاحب‌نظر دانشگاه با استفاده از دو پرسشنامه معیارهای انتخاب محل ایستگاه­های توزیع آب شرب شناسایی و سپس با استفاده از نرم­افزار Expert Choice اولویت­بندی معیارها تعیین شده و در نهایت با استفاده از نرم­افزار GIS­Arc مکان ایستگاه‌های توزیع آب شرب با در نظر گرفتن معیارها و اولویت آن‌ها و هم چنین با توجه به سایر عوامل مؤثر مانند حجم مخازن آب و فاصلۀ حداکثر 500 متر از منازل مسکونی به دست‌ آمده ‌است. نقشۀ نهایی در این پژوهش نشان­دهندۀ 65 مکان پیشنهادی با پراکندگی مناسب در منطقۀ 2 شهر کرمان می‌باشد که از 65 نقطۀ به­دست آمده؛ 12 مکان اولویت اوّل، 25 مکان اولویت دوم و 28 مکان اولویت سوم دارند.

کلیدواژه‌ها


اسفیر، پروژه. (1393). منشور بشردوستانه و حداقل استانداردها در پاسخ­گویی­های بشردوستانه. ترجمۀ عزیز سمیعی، کنسرسیوم بین­المللی پناهندگان در ایران، انتشارات چالش.
امیری، عبدالرضا. (1387). پیامدهای امنیتی - انتظامی بحران­های طبیعی. فصلنامۀ نظم و امنیت، سال اول، شمارۀ اول، صفحات 136-115.
امینی، الهام. حبیب، فرح. مجتهدزاده، غلامحسین. (1389). برنامه­ریزی کاربری­زمین. علوم و تکنولوژی محیط زیست، دورۀ 11، شمارۀ 3، صفحات 174-162.
بهبهانی، حمید. حامد، پیمان. (1379). راهنمای طرح خیابان­های شهری. اصفهان: انتشارات ارکان.
شاه­منصوری، آرش. سلمان صباحی، محمّدصالح. رضایی آدریانی، رضا. لطفی، علی. خدادادی دربان، احمد. (1391). بررسی موردی انتخاب محل و نوع تصفیه­خانۀ آب به روش AHP. نشریۀ آب و فاضلاب، شمارۀ 4.
شجاع عراقی، مهناز. تولایی، سیمین. ضیائیان، پرویز. (1390). مکان­یابی بهینۀ پایگاه­های پشتیبانی مدیریت بحران با استفاده از سیستم اطلاعات­ جغرافیایی (مطالعۀ موردی: منطقۀ 6 شهرداری تهران). مجلۀ مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال 3، شمارۀ 10، صص 60-41.
صمدی­میارکلایی، حمزه. بابایی، عباس. (1391). ضرورت و نقش هلال احمر در حوادث و بلایای طبیعی در مدیریت بحران. فصلنامۀ امداد و نجات، سال 4، شمارۀ 3.
عامری­اختیار­آبادی، عبدالرضا. افشار، زهرا. بهاالدینی، محسن. (1394). بررسی و ارائۀ             الگوی بهینه برای مکان­یابی فضاهای سبز شهری با استفاده از روشAHP وGIS (مطالعۀ موردی: منطقۀ 2 شهر کرمان). هفتمین کنفرانس ملی برنامه­ریزی و مدیریت شهری.
عبدالهی، مجید. (1383). مدیریت بحران در نواحی شهری. چاپ سوم، تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور.
غضنفرپور، حسین. کمانداری، محسن. عامری، عاطفه. (1394).  مکان­گزینی مراکز درمانی شهر سیرجان با استفاده از روش Ad-Hock. نشریه مطالعات نواحی شهری، سال 2، شمارۀ 5، صص 154-139.
غلامی، سیّدرضا. راستکاری، نوشین. قانعیان، محمدتقی. شقاقی، غلامرضا. بیکی، ایوب. یاراحمدی، مریم. متدین، علی. ایزدپناه، فائزه. (1391). راهنمای بهداشت و آب و فاضلاب در شرایط اضطراری و بلایا. تهران: انتشارات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
فلاح، مهدی. فرج­زاده، منوچهر. وقارفرد، حسن. نیک­خصلت، علی. (1392). مکان­یابی تصفیه­خانه فاضلاب با تکنیک TOPSIS و GIS (مطالعۀ موردی: جزیره قشم). فصلنامۀ جغرافیایی سرزمین، سال 10، شمارۀ 37 .
کاهانی، مسعود. (1393). بررسی مکان­یابی پاسگاه­های اضطراری برای ارائۀ خدمات شهری در بحران­های طبیعی (مطالعۀ موردی: شهر کرمان). پایان­نامۀ کارشناسی ارشد مدیریت بحران، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
محمدی، حسین. مقبل، معصومه. رنجبر، فیروز. ( 1389). مطالعۀ تغییرات بارش و دمای ایران با استفاده از مدلMAGICC-SCENGEN . فصلنامۀ جغرافیا، شمارۀ 15، صص 241-215.
مشکینی، ابوالفضل. گروسی، علیرضا. توکلی­نغمه، مصطفی. (1394). تحلیل فضایی مناطق شهری قم به منظور احداث پروژه مسکن اجتماعی با تأکید بر روش تحلیل    سلسله­مراتبی. نشریۀ مطالعات نواحی شهری، سال 2، شمارۀ 5،  صص1203-103.
مک کارتی، شاون پی. (1381). نقش اطلاعات در مدیریت بحران. ترجمۀ محمدرضا تاجیک، چاپ اول، تهران: انتشارات فرهنگ گفتمان.
میتراف، ت.ی. نگناس، گ. (1381). مدیریت بحران پیش از روی دادن. ترجمۀ محمود توتونچیان، تهران: نشر مؤسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه­ریزی.
هاشمی­نسب خبیصی، فریده­السادات. موسوی­بایگی، محمّد. بختیاری، بهرام. داوری، کامران. (1392). پیش­بینی تغییرات بارش 12 سال آینده در استان کرمان با استفاده از مدل‌های ریزمقیاس کننده LARS-WG و گردش عمومیHadCM3. فصلنامۀ مهندسی آبیاری و آب، سال 3، شمارۀ 12 صص 58-43.
Anagnostoponlos, K.P., Gratziou, M., Vavatsikos, A.P. (2007). Using the fuzzy Analytic Hierarchy Process for selecting wastewater facilities at prefecture level. European water,  pp: 15-24.
Clark, S., Morley, K., Daniel,P., Bargen,C., Kulis,P., Hinchcliff, J., Tijero, J., (2011). Planning for an Emergency Drinking Water Supply. Prepared for U.S. Environmental Protection Agency’s National Homeland Security Research Center by American Water Works Association and CDM.
Dorea, C.C., (2012). Comment on “Emergencey water Supply: A review of potential technologies and selection criteria. Water research, pp: 6175-6176.
Karemisal, M., (2006). Urban planning Disaster Management. Disaster Management Conference, Tehran
Karimi, A.R,. Mehrdadi, N., Hashemian, S.J., Nabi Bidhendi,G.R., Tavakkoli Moghaddam, R., (2011). Selection of wastewater treatment process based on the analytical hierarchy processand fuzzy analytical hierarchy process methods. Int.J.Environ Sci Tech, pp: 267-280.