مدیریت توسعۀ فیزیکی شهر دهدشت با استفاده از مرزهای رشد شهری جهت توسعۀ پایدار روستاهای پیرامون

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زابل، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22103/juas.2016.1840

چکیده

گسترش شهر، شهرنشینی و افزایش تدریجی تعداد شهرهای بزرگ در جهان، به خصوص در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران از یک طرف و رشد شهرها، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بارگذاری­های محیطی و اقتصادی بر بستر آن­ها از طرف دیگر، ضمن توجه بیشتر به شهرها، منجر به پذیرش نقش­ها و عملکردهای متعدد آن­ها شده است. هدف این پژوهش، مدیریت توسعه فیزیکی شهر دهدشت با استفاده از مرزهای رشد شهری، جهت جلوگیری از تغییر کاربری اراضی درجه یک و حاصل­خیز کشاورزی و تغییر جهت رشد در زمین­های درجۀ دو و سه در جهت توسعه پایداری روستاهای پیرامون منطقه است. روش تحقیق، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است و به منظور گردآوری اطلاعات ابتدا به روش کتابخانه­ای، اسنادی و میدانی و سپس تحلیل­ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و نرم­افزار گوگل­ارث مورد بررسی قرار گرفت. نتایج کلی تحقیق نشان می­دهد که رشد کنونی شهر دهدشت باعث تخریب زمین­های بکر کشاورزی در جهات شمال و شمال غربی می­شود که این امر، متضاد با توسعۀ پایدار نواحی و روستاهای اطراف است و باید با یک برنامه­ریزی اصولی نسبت به تغییر جهت توسعۀ فیزیکی شهر، رشد شهر به قسمت غرب و جنوب شرقی که زمین­ها از اهمیت کمتری برخوردارند، هدایت شود.

کلیدواژه‌ها


اقتداری، احمد. (1359). تاریخ کهگیلویه. انتشارات انجمن مفاخر علمی ایران، تهران.
آفریده، فائزه، اسدی، اکرم، احمدی، امیر. (1393). پتانسیل­سنجی توسعۀ فیزیکی شهر جدید پردیس با تاکید بر شاخص­های ژئومورفولوژی. پژوهش­های جغرافیایی            برنامه­ریزی شهری، دورۀ 2، شمارۀ 4، صص540-521.
حسینی­فسایی، سیّدحسن. (1388). فارسنامۀ ناصری. ترجمۀ منصور رستگار­ فسایی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
حسینی، سیدعلی، پوراحمد، احمد، ویسی، رضا. (1392). مکانیابی جهات بهینۀ توسعۀ فیزیکی شهر رشت با استفاده از مدل AHP. چشم­انداز جغرافیایی در مطالعات انسانی، سال 8، شمارۀ 23، صص72-55.
رستم­خانی، پروانه. (1382). عناصر اساسی برای طراحی باغ در مناطق مسکونی. انتشارات مرکز تحقیقات مسکن و ساختمان، تهران.
زنگی­آبادی، علی، نسترن، مهین، کمالی باغراهی، اسماعیل. (1394). تحلیل روند و نحوه  توسعه فیزیکی-کالبدی شهر کرمان از پیدایش تاکنون. مجله مطالعات نواحی شهری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال 2، شمارۀ 5، صص 42-23.
سرور، رحیم. (1385). جغرافیای کاربردی و آمایش سرزمین. انتشارات سمت، تهران.
مظفری، غلامعلی، اولی­­زاده، انور. (1387). بررسی وضعیت توسعه فیزیکی شهر سقز و تعیین جهات بهینه توسعه آتی آن. مجلۀ محیط­شناسی، سال 34، شمارۀ 47، صص20-11.
موسوی، سیّدحجت، ولی، عباسعلی، داستان، داریوش، پورخسروانی، محسن. (1394). بررسی سناریوهای گسترش فیزیکی شهر یاسوج با تاکید بر فرآیندهای طبیعی. نشریۀ مطالعات نواحی شهری، سال 2، شمارۀ 3، صص 165-141.
Abrams, M., Noonan, J., (1995). Managing Maryland’s growth models and guidelines urban growth boundaries. The Maryland Economic Growth, Resource Protection, and Planning Act of 1992.
Al-Hathloul, S., Aslam Mughal, M., (2004). Urban growth management the Saudi experience. Habitat International, Vol. 28, pp: 609–623.
Bengston,, D.N., Youn, Y.C., (2006). Urban containment policies and the protection of natural areas: the case of Seoul’s greenbelt. Ecology and Society, Vol.11, pp: 1- 3.
Gennaio, M.P., Hersperger, A.M., Burgi, M., (2009). Containing urban sprawl-evaluating effectiveness of urban growth boundaries set by the Swiss Land Use Plan. Land Use Policy, Vol.26, pp: 224–232.
Mojica Bonilla, A.I., (2007). Assessing urban containment policies for managing the urban growth of santa tecla city, El Salvador. MS thesis of Environmental Studies the College of Arts and Sciences of Ohio University.
Mubarak, F.A., (2004). Urban growth boundary policy and residential Sub urbanization: Riyadh, Saudi Arabia. Habitat International, Vol.28, pp:567–591.
Nelson, A.C., Dawkins, C.J., (2002). Urban containment policies and housing prices: an international Comparison with implications for future research. Land Use Policy, Vol.19, pp:1–12.
Nelson, A.C., Moore, T., (1993). Assessing urban growth management The case of Portland, Oregon, the USA’s largest urban growth boundary. Journal of Land Use Policy, Vol.10, pp: 293-302.
Oregon’s Statewide Planning Goals & Guidelines., (2006). GOAL 14: Urbanization. OAR 660-015-0000(14) Effective April 28.
RashidiFard, N., Taqavi, A.M., KeramatiAsl, R., (2011). Optimum locating of fire fighting stations in urban transportation networks for better reacting to earthquakes: Case study: Dehdasht City. The first international conference of urban constructions around the potentially dangerous areas, Tabriz, Iran.
Wong, H., (2006). Urban growth boundaries and urban limit lines. Regional Planner Association of Bay Area Governments.
Woo, M., (2007). Impacts of urban containment policies on urban growth and structure. PhD thesis of Philosophy, Ohio State University.