ارزیابی مکانی مجتمع های مسکن مهر ایلام و تعیین پهنه های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب با رویکرد کالبدی و زیست محیطی

نوع مقاله : مقالۀ پژوهشی (کاربردی - توسعه ای)

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه باختر ایلام، ایلام، ایران

2 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه باختر ایلام، ایلام، ایران

چکیده

در کشور ما طی چند سال اخیر، به منظور تأمین مسکن اقشار کم­درآمد جامعه، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. از مهم‌ترین چالش‌های فراروی این طرح مکان‌یابی اراضی مسکن مهر است که علی‌رغم حذف هزینه تملک در طرح تولید مسکن انبوه، با مشکلاتی از جهت دسترسی مناسب، جنبه‌های زیست‌محیطی، کالبدی و غیره مواجه است. بنابراین این پژوهش با هدف ارزیابی مکانی مجتمع­ های مسکن مهر ایلام و تعیین پهنه­ های مناسب به منظور ارائه الگوی مطلوب با رویکرد کالبدی و زیست محیطی با استفاده از لایه­ های رقومی انجام گرفته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و نوع تحقیق کاربردی است. جامعه آماری واحدهای مسکن مهر به تعداد 4862 واحد می­ باشد. یافته‌های تحقیق نشان‌ می‌دهد که در مکان­ گزینی مساکن مهر در شهر ایلام شاخص‌های زیست­ محیطی رعایت نشده است. وضعیت مکانی و سرانه ­ها دیگر کاربری ­ها مرتبط با مجتمع ­های مسکن مهر شهر ایلام مناسب نیست و در نهایت مشخص شد که مکان‌های مناسب به منظور ایجاد مجتمع‌های مسکن مهر بیشتر در قسمت غرب و جنوب غرب منطقه قرار دارند. در این قسمت ­ها به دلیل شیب کم، احتمال وقوع سیل و خطر فرسایش کم بوده و محل‌های مناسبی جهت ایجاد مجتمع‌های مسکن مهر می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


اردلان، داریوش؛ خسروی، سیدمحمدرضا، و ابراهیمی محسن، (۱۳۹۴). ارزیابی عملکرد سایت مسکن مهر با تاکید بر اصول مکانیابی (نمونه موردی: مسکن مهر اسدآباد)، همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی، رشت، دانشگاه پیام نور استان گیلان.
اهری، زهرا؛ حبیبی، سیدمحسن، (1370). مسکن حداقل، شماره 101، تهران: انتشارات مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
اینانلو، علی؛ (1380). برنامه­ریزی مسکن تحلیلی بر عرضه و تقاضای مسکن در شهر قزوین، پایان­نامه کارشناسی ارشد جغرافی و برنامه­ریزی شهری دانشگاه مدرس.
آزادخانی، پاکزاد؛ شهبازی، سحر؛ سماواتی، رویا؛ نوری­زاد، خدیجه، (1394). بررسی کیفیت زندگی مسکن مهر کارکنان دولت شهرهای کرمانشاه، ایلام و خرم آباد، نشریه جغرافیا و مطالعات محیطی، دوره 4، شماره 14، 67-82.
پورمحمدی، محمدرضا؛ (1379). شیوه‌های دخالت دولت در بازار زمین شهری، مجله رشد و آموزش جغرافیا، شماره 34.
پورمحمدی، محمدرضا؛ (1391). برنامه­ریزی مسکن، چاپ دهم، تهران: سمت.
پورمحمدی، محمدرضا، اسدی، احمد؛ (1393). ارزیابی پروژه­های مسکن مهر شهر زنجان، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال 14، شماره 33، 192-171.
چیما، جی، ش؛ (1379). مدیریت شهر، خط مشی‌ها و نوآوری­ها در کشورهای در حال توسعه، ترجمه پرویز زاهدی، تهران: شرکت پردازش و برنامه­ریزی شهری.
خلیلی عراقی، منصور؛ احمدی، حسن؛ (1391). درآمدی بر اقتصاد مسکن، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
رضایی، محمدرضا؛ کمائی­زاده، یعقوب؛ (1391). ارزیابی میزان رضایت مندی ساکنان از مجتمع های مسکن مهر مطالعه موردی: سایت مسکن مهر فاطمیه شهر یزد، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، شماره 5، 26-13.
رضویان، محمدتقی؛ (1381) ؛ برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، تهران: نشر منشی.
زرافشان، عطاالله؛ (1383). برنامه­ریزی فضایی مسکن: مطالعه موردی شهر مراغه، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی جغرافیا و برنامه­ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه یزد.
سالنامه آماری استان ایلام؛ (1390) و (1391).
صرافی، مظفر؛ (1381). به سوی نظریه‌ای برای ساماندهی اسکان غیر رسمی از حاشیه نشینی تا متن شهرنشینی، وزارت مسکن و شهرسازی، فصلنامه هفت شهر، شماره 8.
فیروزی، محمدعلی؛ مرتضی نعمتی؛ داری­پور، نادیا؛ (1393). سنجش تطبیقی تصویر ذهنی شهروندان و کارشناسان به مفهوم کیفیت محیط شهری در طرح مسکن مهر(مطالعۀ موردی: شهر امیدیه)، دو فصلنامه پژوهش­های منظر شهر 1 (2).
قنبری، ابوالفضل، (1395)، تحلیلی بر مکانیابی مسکن مهر شهر تبریز، نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه­ریزی، سال 20، شماره 55، 254-229.
قنبری، ابوالفضل؛ ظاهری، محمد؛ (1389). ارزیابی سیاست­های کلان مسکن در برنامه­های قبل و پس از انقلاب اسلامی ایران، مجله مسکن و محیط روستا، شماره 123،  90-77.
قنواتی، عزت­الله؛ قلمی، شبنم؛ عبدلی، اصغر، (1388). توانمندسازی مدیریت بحران شهری در جهت کاهش بلایای طبیعی (زلزله) نمونه موردی: شهر خرم­آباد، فصلنامه جغرافیایی طبیعی، سال اول، شماره 4، 24-15.
مخبر، عباس؛ (1363). ابعاد اجتماعی مسکن، ترجمه مرکز مدارک اقتصادی - اجتماعی، انتشارات برنامه و بودجه.
مهندسین مشاور بعد تکنیک. (1384). طرح تفصیلی پیشنهادی، ناحیه 4 از منطقه 4 شهر ایلام.
ویسه، مهدیه، صیامی، قدیر، رخساری­طالمی، سمیه. (1394). سنجش معیارهای بهینه مکان­یابی پروژه­های مسکن مهر استان البرز با استفاده از روش­های تحلیل چندمعیاره AHP و TOPSIS، شهر پایدار، دوره 2، شماره 1، 128-99.
Benros., D., J.P. Duarte., (2009). An integrated system for providing mass customized housing. Technical University of Lisbon, Portugal Automation in Construction, Vol.18. pp310–320.
Chadwick, G., (1987). Models of Urban Regional System in Developing Countries, Pergamon press.
Milbourn, Poul Cloke., (2006). International Perspectives on Rural Homelessness. London: Routledge.
Pakzad, Azadkhani., Yousefali, ziyari., (2014). The analysis of satisfactionamong low-incom people of mehr housing plan case study of ilam city. International journal of current life sciences - Vol.4, Issue.9, pp. 6801-6807
Turner, J.F.C., (1967). Barriers and channels for housing development in modernizing countries. Journal of the American Institute of Planners, Vol.33(3), pp.167–181.
Turner, Margery.Austin., Thomas, Kingsley., (2008). Federal Programs for Addressing Low-Income Housing Needs -A Policy Primer. The Urban Institute, December 2008, Washington, DC.