TY - JOUR ID - 2695 TI - مدل سازی ساختاری – تفسیری عوامل مؤثر بر تاب‌آوری کالبدی و اجتماعی شهر شیراز در برابر سانحۀ طبیعی سیل JO - جغرافیای اجتماعی شهری JA - JUSG LA - fa SN - AU - نوری, محبوبه AU - رضایی, محمدرضا AU - عسگری, ابراهیم AD - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه یزد، یزد، ایران AD - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران AD - دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیز. دانشگاه یزد. یزد. ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 7 IS - 2 SP - 149 EP - 172 KW - تاب آوری اجتماعی و کالبدی KW - ISM KW - سیل KW - شهر تاب‌آور KW - شهر شیراز DO - 10.22103/JUSG.2020.2024 N2 - تبیین موضوع: سیل مهم­ترین سانحه طبیعی می‌باشد که تلفات و خسارات زیادی در بخش‌های مختلف کشور به جا می­گذارد و با توجه به احتمال وقوع سیل در شهر شیراز و اهمیت تاب­آوری به ویژه در برابر سیل، پژوهش حاضر با هدف مدل­سازی مهم­ترین عوامل مؤثر بر تاب­آوری اجتماعی و کالبدی شهر شیراز در برابر سیل صورت گرفته است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری؛ 50 نفر از اساتید دانشگاهی، خبرگان و مدیران حوزه مدیریت بحران شهر شیراز است که به شیوه نمونه­گیری هدفمند قضاوتی انتخاب شدند. پس از شناسایی ابعاد و عوامل اولیه با استفاده از روش دلفی این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفته و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل‌سازی ساختاری – تفسیری (ISM)، استفاده شد. یافته‎ها: بر اساس نتایج تحلیل میک مک، شاخص­های وضعیت محله سکونت (C11)، وضعیت قرارگیری وسایل و تأسیسات (C8)، میزان توانمندی و اثربخشی (C10) و میزان اعتماد و همبستگی (C9) دارای قدرت نفوذ و وابستگی ضعیف هستند. شاخص­های عمل جمعی و همکاری (C2)، تمرین (C4)، عضویت در گروه­ها و شبکه­های اجتماعی (C13) از قدرت نفوذ، توان و وابستگی بالایی برخوردارند. متغیرهای میزان مقاومت ابنیه (C1)، وضعیت دسترسی (C7)، نوع نگرش (C5) جزء عناصر اثرپذیر و وابسته می­باشند. شاخص­های میزان آگاهی (C3)، میزان مهارت اکتسابی (C14)، میزان دانش حاصله (C6)، سطح تدارکات (C12)، جزء متغیرهای مستقل (کلیدی) هستند که تأثیر زیادی بر فرآیند تاب­آوری کالبدی و اجتماعی دارد. نتایج: در تحلیل تاب­آوری سیستم‌های انسانی و محیطی در برابر سوانح طبیعی مانند سیل و در تحلیل و کاهش آسیب­پذیری شهرها و محلات نباید فقط به بعد کالبدی و ویژگی­های فیزیکی جوامع تأکید نمود بلکه باید به ساختارها و ابعاد اجتماعی نیز توجه کرد و شهروندانی توانمندتر به‌منظور مقابله با سوانح آماده نمود. UR - https://jusg.uk.ac.ir/article_2695.html L1 - https://jusg.uk.ac.ir/article_2695_9df4ff895015ed7817e7d1747017b9e7.pdf ER -