دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
تحلیل چالش های دوسویه سازمان زیباسازی با ادارات تابعه در شهرداری های مناطق تهران و ارائه راهبردهای مدیریتی
1
20
FA
رسول
افضلی
دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران
rafzali@ut.ac.ir
صادق
کریمی
0000-0002-9547-7172
استادیار بخش جغرافیا، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
jusg@uk.ac.ir
رزگار
حمزه پور
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تهران
10.22103/juas.2015.1784
یکی از مسائل مناقشه انگیز در آسیب شناسی ساختار سازمان زیباسازی، وجود چالشهای بین این سازمان و ادارات تابعه در شهرداریهای مناطق است. این مسأله در سالهای اخیر به حدّی چالش برانگیز شده که گاهی دامنة مناقشات مربوط به آن فرایند برنامه ریزی و رشد کارکردهای سازمان را مختل کرده است. مناقشات مزبور طیف بسیار متنوعی از مجادله های مربوط به برنامه ریزی تا اجرایی را در بر میگیرد. مسأله یابی این چالشها، شناخت علل و ریشه های آنها، شناخت پیامدهای این چالشها و ارائة راهبرد مدیریتی جهت برون رفت از آنها از دغدغه های مدیریتی سازمان زیباسازی است. تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی- پیمایشی و ابزار گردآوری فیش برداری، پرسشنامه و مصاحبه به دنبال دستیابی به همین اهداف است. روش تحلیل داده ها، آمار توصیفی و روش تحلیل محتوا بوده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که مهمترین مسائل چالش برانگیز بین سازمان زیباسازی و ادارات تابعه در مناطق شهرداری تهران مربوط به ضعف فرایندها و تشکیلات سازمانی است. علل ایجاد این مسائل به ترتیب عبارتند از: ضعفهای مربوط به کنترل و هماهنگی سازمانی، ساختار سازمانی و ارتباطات سازمانی و همچنین تعارض بین مدیریت یکپارچه و مدیریت متفرّق شهری در مجموعة شهرداری تهران. حل این چالشهای دوسویه مستلزم به کار بستن راهبرد و راهکارهای اجرایی از جمله: ارائة الگوی بهینة نظام مدیریت شهری در کل مجموعة شهرداری تهران میباشد. زیرا بدون آن نمیتوان برای اصلاح الگوی مدیریتی سازمانهای زیرمجموعة آن مثل سازمان زیباسازی الگوی مستقلی ارائه کرد
چالش,سازمان زیباسازی,شهرداری تهران,مدیریت متفرّق شهری
https://jusg.uk.ac.ir/article_1784.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1784_9c86da790e9c1314c44f30e5b97c5072.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
نقش گردشگری شهری در توسعه کالبدی شهر کرمانشاه
21
37
FA
احمد
پوراحمد
استاد گروه جغرافیای انسانی دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران
فرانک
بهدوست
کارشناسی ارشد برنامه ریزی توریسم دانشگاه تهران
fbehdost@alumni.ut.ac.ir
طاهره
نظری
کارشناسی ارشد برنامه ریزی توریسم دانشگاه تهران
10.22103/juas.2015.1788
گردشگری شهری، در سالهای اخیر به دلیل مشکلات روحی حاصل از زندگی شهری، اهمیّت یافته است. توریسم به یکی از بخشهای اثرگذار بر کاربری زمینهای شهری تبدیل شده است. ضرورت و اهمیّت این تحقیق از آنجا ناشی میشود که شهرستان کرمانشاه به دلیل قدمت تاریخی، برخورداری از جاذبههای تاریخی، فرهنگی و طبیعی مناسب در اطراف شهر، موقعیت مرزی و عبور زائرین کربلا از این منطقه، همواره مورد توجه گردشگران بوده و گردشگری میتواند زمینه توسعه منطقه را فراهم سازد. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. هدف این تحقیق تحلیل نقش گردشگری در توسعه کالبدی شهر در دو دهه اخیر و ارزیابی نقش آن در افزایش زیرساختهای گردشگری میباشد. برای انجام این تحقیق از پرسشنامه مردم و مسئولین استفاده شد که با نرمافزار SPSS و از طریق ضریب همبستگی اسپیرمن تحلیل شد و برای تطبیق اطلاعات، با استفاده از تصاویر ماهوارهای و نرمافزارهای GIS و ENVI نقشههای کاربری اراضی سالهای 65 و 89 ایجاد شد که جهات و روند توسعه شهر و میزان تغییر کاربریهای کشاورزی و بایر به کاربری شهری در آن مشخص شده است و با بررسی نقشههای کاربری شهری سال 81 و 95 به مقایسه مساحت سایر کاربریها با کاربری جهانگردی پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان میدهد که با تحلیل متغیرهای حاصل از پرسشنامهها، گردشگری در توسعه کالبدی شهر کرمانشاه 74 درصد تأثیر داشته و با مقایسه میزان کاربریهای جهانگردی در سالهای 81 و 95 هم این امر مورد تأیید قرار گرفته است به طوریکه مساحت کاربری جهانگردی در سال 95 نسبت به 81 ، تقریباً 6 برابر خواهد شد.
توسعه کالبدی,توسعه شهری,گردشگری شهری,شهر کرمانشاه
https://jusg.uk.ac.ir/article_1788.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1788_a1899f91035f43ac3cac57a3ac0d690a.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
سنجش میزان رضایت مندی ساکنین از کیفیت محیط مسکونی در شهر کرمان (مطالعه موردی: پروژه مسکن مهر شهرک مهرگان)
39
59
FA
محمّدرحیم
رهنما
دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
محسن
کمانداری
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
mohsenkamandari@yahoo.com
10.22103/juas.2015.1789
در عصر حاضر، رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن بحرانهای مختلف در زندگی شهری از جمله کمبود مسکن را به وجود آورده است. در ایران نیز با توجه به مشکلاتی که در زمینه کمبود مسکن و به ویژه گرانی آن وجود داشته، طرح مسکن مهر به عنوان محوریترین سیاست شناخته میشود. از اینرو هدف این پژوهش سنجش میزان رضایتمندی ساکنان مجتمعهای مسکن مهر شهرک مهرگان با توجه به شاخص پژوهش میباشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی است. با توجه به موضوع تحقیق و منطقه مورد مطالعه، روش گردآوری داده ها، زمینه یابی (تحقیق پیمایشی) انتخاب شده، روش نمونه گیری تصادفی منظم و جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری، تعداد ساکنان شهرک مهرگان و حجم نمونه اقتباس شده از فرمول کوکران 278 پرسشنامه میباشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS21 انجام شد. نتایج تحقیق در قالب آزمون همبستگی اسپیرمن نشان میدهد که رابطه متغیر سن با رضایت از مجتمع مسکونی معنادار و مثبت و رابطه متغیرهای تحصیلات و متوسط درآمد ماهیانه معنادار و منفی میباشد. عوامل مستخرج از آزمون تی تست بیانگر 6 عامل تأثیرگذار بوده که عبارتند از: عامل امنیت اجتماعی، منظر و سیما، طراحی، دسترسی، زیستمحیطی، امکانات و سپس از مدل رگرسیون خطی استفاده گردید. در نهایت مشخص شد که عامل طراحی با ضریب (0/419) بیشترین تأثیر را بر میزان رضایت از کیفیت محیط مسکونی در بین ساکنان شهرک مهرگان در آینده خواهد داشت.
کیفیت محیط مسکونی,رضایتمندی,مسکن مهر,شهرک مهرگان,شهر کرمان
https://jusg.uk.ac.ir/article_1789.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1789_e49894019d8891f64dcc1caeb4406665.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
سنجش توسعه یافتگی کالبدی- فضایی مناطق شهری در راستای پایداری شهری (مطالعه موردی: مناطق 22 گانه کلانشهر تهران)
61
78
FA
فرزانه
ساسان پور
استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی
f.sasanpour@gmail.com
نفیسه
آقاجانی
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه خوارزمی
10.22103/juas.2015.1790
امروزه، بررسی سطح توسعهیافتگی، تخصیص منابع و پایداری ازجمله مباحث مورد توجه دست اندرکاران و برنامه ریزان مسائل شهری میباشد. پایداری شهری، پایداری همه جانبه و ناظر به ابعاد مختلف در کلانشهرها است. بر اساس آن میتوان میزان سطح توسعهیافتگی مناطق را نیز سنجش کرد. در واقع نیل به پیشرفت و توسعه فراگیر در آینده، مستلزم شناخت موقعیت مناطق و نواحی مختلف است. در این میان مناطق درون شهری کلانشهر تهران به دلیل ویژگیهای کالبدی – فضایی از جمله کمبود و عدم توزیع متعادل در کاربریها، از سطح توسعهیافتگی مطلوبی برخوردار نمیباشند. بنابراین در پژوهش حاضر به منظور سنجش مناطق 22گانه کلانشهر تهران از نظر میزان توسعهیافتگی کالبدی - فضایی با بهره گیری از روش تاپسیس، به سنجش هر یک از مناطق پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که از بین 22 منطقه کلانشهر تهران، منطقه 7 با میزان تاپسیس 0/619 با رتبه 1، برخوردارترین و منطقه 14 با میزان تاپسیس 0/0048 و رتبه 22، محرومترین منطقه میباشد. منطقه 7 به دلیل حفظ تعادل در توزیع کاربریها و تناسب آن با مساحت و جمعیت توسعه یافته ترین و منطقه 14 به علت عدم تعادل در توزیع کاربریها و عدم تناسب آن با جمعیت و مساحت کمتر، توسعه یافته ترین منطقه بدست آمده است. برای شناخت درجه توسعهیافتگی مناطق با توجه به میزان تاپسیس، نمودار سطوح برخورداری مناطق ترسیم گردید که نتایج حاصل از آن نشان میدهد مناطق کلانشهر تهران به طور کلی در وضعیت محروم، نیمه برخوردار و برخوردار قرار دارند
توسعهیافتگی,پایداری شهر,مناطق تهران,تاپسیس
https://jusg.uk.ac.ir/article_1790.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1790_c13d51c75b89fc4d8b82fb125ad99bdd.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری شهرستان ارومیه
79
98
FA
ناصر
سلطانی
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه ارومیه
n.soltani@urmia.ac.ir
میرنجف
موسوی
0000-0002-4814-5351
دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه ارومیه
mousavi424@yahoo.com
بایزید
شریفی
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی
10.22103/juas.2015.1791
هر منطقه با توجه به پتانسیلها و توانمندیهای موجود خود میتواند در مسیر توسعه قرار گیرد و اوّلین قدم برای توسعه یک منطقه، توسعه اقتصادی میباشد. از طرف دیگر، گردشگری با دارا بودن نقش راهبردی و کلیدی در توسعه منطقه ای میتواند تأثیر عمده ای بر تولید درآمد و جذب سرمایه در منطقه داشته باشد. شهرستان ارومیه یکی از مهمترین شهرستاﻥهای کشور در زمینه جذب گردشگر میباشد. این شهرستان هرساله میزبان تعداد زیادی از گردشگران خارجی و داخلی است. امّا تاکنون نتوانسته به جایگاه واقعی خود در زمینه جذب گردشگر دست یابد. در پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی، با بکارگیری فرایند برنامهﺭیزی راهبردی اقدام به ارائه راهکارها و تعیین راهبردهای کاربردی در جهت توسعه گردشگری شده است. در این فرایند با بررسی نقاط قوت، ضعف، قابلیتها و فرصتهای گردشگری شهرستان ارومیه، به این نتایج رسیده ایم که استراتژیهای مناسب در برنامه ریزی گردشگری شهرستان، در اولویت نخست راهبردهای محافظه کارانه اند و راهبردهای تهاجمی در اولویت دوّم برنامه ریزی قرار گرفته اند. در واقع راهبرد محافظهﻛﺎرانه با امتیاز 8/49 به عنوان بهترین راهبرد در توسعه گردشگری شهرستان تلقّی میشود و باید به این راهبرد؛ تقویت مدیریت و بازاریابی گردشگری شهرستان به منظور معرفی هر چه بهتر پتانسیلهای گردشگری شهرستان و جذب گردشگران بیشتر، توجه ویژه شود. همچنین راهبرد تهاجمی با امتیاز 8/35 مؤثّرترین راهبرد بعد از راهبرد محافظه کارانه قلمداد میشود که برای رسیدن به توسعه پایدار گردشگری در شهرستان، راهبرد توسعه مناطق نمونه گردشگری بویژه مناطق دارای جاذبه های طبیعی، پیشنهاد میشود.
برنامه ریزی راهبردی,توسعه گردشگری,شهرستان ارومیه,مدل SWOT
https://jusg.uk.ac.ir/article_1791.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1791_27a44bb55c6dd4802a13c7cd7c323880.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
پویش ساختار فضایی نظام شهری استان کرمان (90-1335)
99
118
FA
علی
شماعی
دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
shamai@tmu.ac.ir
صادق
حاجی نژاد
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
محمد
قضایی
کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شیراز
10.22103/juas.2015.1792
ساختار فضایی نظام شهری، موقعیت و جایگاه شهرهای یک منطقه در ارتباط با سایر شهرهای آن منطقه را مشخص میسازد. این پژوهش، با هدف دستیایی به شناخت تفاوتها و پیوندها، به بررسی پویش ساختار فضایی نظام شهری استان کرمان طی سالهای 1335 تا 1390 پرداخته است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی، روش گردآوری داده ها اسنادی- کتابخانهای بوده و برای تجزیه و تحلیل دادهها از شاخصهای توزیع نقطه ای، نزدیکترین همسایگی، پراکندگی موران و مدل کریستالر استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از پویش ساختار فضایی نظام شهری استان کرمان به سوی تمرکز و خوشه ای شدن گرایش دارد. از جمله عوامل مؤثّر بر پیدایش چنین ساختار فضایی در نظام شهری استان ناشی از بسط روابط سرمایه داری و نابودی شیوه های تولید سنّتی در روستا در دورۀ 1341 تا 1357، نامناسب بودن نظام بانکی، خروج شدید سرمایه از کشور، کاهش تولیدات اقتصادی، نارسایی در تعاملات بین المللی به دنبال تحریم اقتصادی و انتقال سرمایه های راکد به بخش خدمات، جنگ تحمیلی، تنشهای سیاسی کشور افغانستان، اختلاف سطح درآمدها بین شهر و روستا و همچنین اختلاف زیاد سطح زندگی بین جوامع روستایی و شهری، مهاجرت های گسترده روستائیان به شهرها میباشد. اجرای سیاست تمرکز زدایی مداوم، تقویت شهرهای سیرجان، رفسنجان، بم و جیرفت، تقویت شهرهای کوچک با نگاه مدیریت فضای روستایی، ایجاد شهر یا شهرهای جدید در ناحیه مرکزی- جنوبی استان، تقویت سیستم حمل و نقل برون شهری به منظور گسترش ارتباط میان نقاط شهری استان و توجه به آمایش نظام فضایی شهری کشور میتواند به حل مشکل تمرکز و الگوی خوشه ای در نظام شهری استان کرمان کمک نماید.
نظام شهری,ساختار فضایی,پراکندگی,تمرکز,استان کرمان
https://jusg.uk.ac.ir/article_1792.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1792_1040c75949effa1b5b7206056abc239b.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
تجزیه و تحلیل مکان گزینی مسکن اجتماعی با استفاده از AHP (مطالعه موردی: مسکن مهر شهرکازرون)
119
132
FA
رودابه
فرهادی
0000000256337724
استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور
r_farhadi@pnu.ac.ir
سرورالدّین
همّتی گشتاسب
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور
10.22103/juas.2015.1793
امروزه انتخاب مکان مناسب جهت احداث مکانهای مسکونی، صنعتی و ... در زمرۀ مسائل بسیار مهم در برنامه ریزی شهری میباشد. با توجه به اهمیّت موضوع، در این پژوهش مکان گزینی و استقرار پروژه مسکن مهر در شهر کازرون از دیدگاه برنامه ریزی شهری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نوع پژوهش، کاربردی و روش انجام آن توصیفی– تحلیلی است. تکنیک مورد استفاده، فرایند تحلیل سلسله مراتبی تحلیلها در محیط نرم افزاری ArcGIS صورت پذیرفته است. بر همین اساس، فرضیه پژوهش بیان میدارد که مکان گزینی و استقرار این پروژه در شهر کازرون با معیارهای برنامه ریزی شهری مطابقت دارد. برای انجام پژوهش ابتدا سایتها و گزینه های 16گانه پیشنهادی برای اجرای پروژه در این شهر بر روی نقشه مشخص شدند. سپس معیارها و زیرمعیارهای مکان یابی مسکونی با استفاده از نظرات متخصّصان، تعیین و وزندهی شدند. پس از مقایسه هر یک از سایتهای 16 گانه بر اساس معیارهای وزن داده شده، وزن هر یک از سایتها محاسبه شد. سپس وزن اولویّت ترکیبی هر یک از سایتها به دست آمد و در نهایت، امتیاز نهایی هر یک از آنها حساب شد. به این ترتیب سایتهایی که بیشترین امتیاز را از نظر برنامه ریزی شهری کسب کردند، شناسایی شدند. نتایج به دست آمده نشان میدهد که سایتهای شماره ده (اراضی دشتک) و همچنین دوازده (اراضی جنب دانشکده) دارای بیشترین امتیاز، جهت احداث مسکن مهر کازرون میباشند.
فرایند تحلیل سلسله مراتبی,مکان گزینی مسکونی,مسکن مهر,کازرون
https://jusg.uk.ac.ir/article_1793.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1793_e5a1fefd505f2d2863577c97b67c70ca.pdf
دانشگاه شهید باهنر کرمان
جغرافیای اجتماعی شهری
2645-7784
2
1
2015
05
22
مکان یابی دفن بهداشتی زباله شهربابک به روش منطق فازی و بولین و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
133
154
FA
نجمه
نورمندی پور
کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
setarehnormandipoor@yahoo.com
احمد
عبّاس نژاد
دانشیار بخش زمین شناسی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
10.22103/juas.2015.1794
شهربابک به سیستم سازمان یافته جهت دفن زباله های شهری مجهز نشده است. هدف اصلی این مطالعه بهره گیری از فنّاوری سیستم اطلاعات جغرافیایی به منظور مکانیابی محدوده های بهینه دفن بهداشتی زباله است. به این منظور سیستم اطلاعات جغرافیایی زباله های شهری شامل لایه های اطلاعاتی فاصله محل جمع آوری زباله تا مرکز دفن، فاصله از راه، کاربری اراضی، هیدرولوژی، لایه خاک، لایه زمین شناسی و لایه شکل زمین و همچنین پارامترهای توصیفی شامل جهت آب زیرزمینی، زیبایی و پذیرش از سوی مردم و شرایط اقلیمی شامل باد و بارش تشکیل شد. سپس با استفاده از مدلهای منطق بولین و فازی لایه های اطلاعاتی با یکدیگر تلفیق شده و مکان مناسب مشخص گردید. از بین سایتهای انتخابی سایت شماره یک واقع در پنج کیلومتری جنوب شرق شهر به لحاظ منطق فازی در دسته بندی عالی قرار میگیرد. همچنین نسبت به سایر سایتها به جاده نزدیک میباشد که مشکل حمل و نقل زباله ها را ندارد. این سایت بیش از حد به شهر نزدیک نیست و در عین حال بیش از حد دور از شهر هم نیست که مشکل حمل و زمان انتقال زباله ها را داشته باشد. این سایت در پایین دست جهت بادهای غالب و در پایین دست جهت جریان آب زیرزمینی قرار دارد که از این نظر نیز مشکل ساز نمیباشد.
شهربابک,سیستم اطلاعات جغرافیایی,دفن زباله شهری,منطق فازی,منطق بولین
https://jusg.uk.ac.ir/article_1794.html
https://jusg.uk.ac.ir/article_1794_e639d4d1ce107ffb469e18bda35e1143.pdf