گردشگری، پیش از آنکه یک صنعت و فعالیت اقتصادی باشد، پدیدهای فرهنگی است و نقش مهمی در ایجاد تغییرات فرهنگی ایفا میکند. در این تحقیق تلاش شدهاست تا اثرات اجتماعی- فرهنگی گردشگری شهری ایلام از دیدگاه ساکنان و گردشگران ورودی به شهر ایلام مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. جامعۀ آماری این تحقیق، جامعۀ میزبان و گردشگران ورودی به شهر ایلام است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای هر دو جامعه 700 نفر در نظر گرفتهشد. اطلاعات به شیوۀ میدانی و با استفاده از پرسشنامه جمعآوری گردید. پرسشنامۀ مورد استفاده در این پژوهش، محقّقساخته است که روایی آن بهوسیلۀ استادان و متخصصان تأیید شده و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 0/873 محاسبه شدهاست. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از آزمونهای کایاسکور، همبستگی اسپیرمن و تحلیل عاملی تأییدی در نرمافزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که توسعۀ گردشگری شهر ایلام، در تغییرات اجتماعی و فرهنگی تأثیر معناداری داشته و بین توسعۀ گردشگری و افزایش تغییرات فرهنگی و اجتماعی رابطۀ معناداری وجود دارد؛ همچنین، پنج عامل افزایش روابط اجتماعی و برقراری ارتباط مناسب در میان شهروندان، شناخته شدن شهر در سطح منطقه، افزایش سرخوردگی و کاهش اعتماد به نفس ساکنان، تغییر الگوی صمیمیت بین ساکنان شهر و ازدحام و شلوغی به عنوان اثرات اجتماعی- فرهنگی در شهر ایلام شناسایی شد.