%0 Journal Article %T بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر پدیدۀ فقر شهری در کلان‌شهر اهواز %J جغرافیای اجتماعی شهری %I دانشگاه شهید باهنر کرمان %Z 2645-7784 %A گودرزی, مجید %A مرادی, هوشنگ %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 9 %N 2 %P 47-64 %! بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر پدیدۀ فقر شهری در کلان‌شهر اهواز %K شهرنشینی %K فقر شهری %K برنامه ریزی شهری %K کلانشهر اهواز %R 10.22103/JUSG.2022.2074 %X مقدمه: فقر و پیامدهای منفی آن توسعه انسانی را محدود می‌کند، به‌طوری‌که فقرا اغلب در سطح نهایی آسیب‌پذیری در برابر نابسامانی‌های بهداشتی و اقتصادی و بلایای طبیعی قرار دارند. اکنون متفکران، سیاست­ گذاران و مدیران و برنامه ­ریزان شهری کاملاً آگاه هستند که ریشه اکثر مسائل اجتماعی- فرهنگی در شهرها تمرکز فقر است. علیرغم تلاش‌های دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی برای بهبود زندگی ساکنان شهری خود، فقر همچنان پایدارترین معضل اجتماعی- اقتصادی در کلان‌شهرهای ایران است که سهم فقر جهانی در آن‌ها در حال افزایش است. در این میان داشتن مطالعه‌ای جامع در خصوص فقر که در بردارنده تحلیل دقیقی از عوامل ایجابی آن باشد لازم به نظر می‌رسد. به همین منظور پژوهش حاضر باهدف بررسی و سنجش عوامل مؤثر بر پیدایش پدیده فقر شهری در کلان‌شهر اهواز تدوین شده است.داد داده و روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی- نظری و به لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، فقر شهری در قالب پنج بُعد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی، کالبدی- زیرساختی و محیطی- جغرافیایی در قالب 36 شاخص بررسی‌شده است. برای سنجش، تحلیل و ارزیابی عوامل مؤثر بر پدیده فقر شهری در منطقه موردبررسی، از آزمون فریدمن و آزمون ­­های آماری T مستقل در نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. یافته ها: نتایج این پژوهش بیانگر این بوده است، در بٌعد اقتصادی بیش­ترین تأثیر را نداشتن شغل و درآمد پایدار با میانگین 4/09، بوده است و در بٌعد اجتماعی- فرهنگی بیش­ترین تأثیر را عدم مشارکت زنان در تصمیم‌گیری‌ها، با میانگین­ 3/08، داشته است و همچنین در بُعد مدیریتی- نهادی بیشترین تأثیرپذیری فقر شهری در کلان‌شهر اهواز از عامل تحریم‌ها، با میانگین 3، تأثیر مثبت و معناداری داشته است. پدیده فقر شهری از دیدگاه شاخص‌های کالبدی و زیرساختی بیشترین تأثیرپذیری را از عامل عدم زیرساخت فعالیت­ های فرهنگی، حاشیه‌نشینی به ترتیب با میانگین 3/07 و 3 داشته است. آخرین مؤلفه از عوامل تأثیرگذار بر الگوی فقر شهری که در این تحقیق به آن پرداخته‌شده عوامل محیطی – جغرافیایی است که گویه ­های موقعیت جنگ تحمیلی و موقعیت خاص منطقه به ترتیب با میانگین 4/05 و 3، بیشترین اثرگذاری را بر وجود پدیده فقر شهری را در کلان‌شهر اهواز داشته است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل پرسشنامه نشان می ­دهد، بخش عمده‌ای از ساکنین شهر اهواز را اقشاری با وضعیت نامناسب اقتصادی تشکیل می‌دهند. همچنین معضل بیکاری و حاشیه‌نشینی در این شهر به‌عنوان یکی از عوامل اصلی ایجاد و گسترش فقر بشمار می‌آید. %U https://jusg.uk.ac.ir/article_3638_ee14d0cddb071957aa5dd305519197c6.pdf